Nhiều khó khăn ở hiện tại
Nguồn lực về tài chính và công nghệ đáp ứng được những đòi hỏi về chất lượng chuyên môn trong lĩnh vực này được xem là một khó khăn đáng kể.
Theo Tiến sĩ Emma Duester, giảng viên khoa Thiết kế và Truyền thông, Trường đại học RMIT Việt Nam, trong quá trình tiến hành khảo sát, nghiên cứu thuộc dự án Số hóa trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật ở Việt Nam, tập trung tại ba bảo tàng và một trường đại học ở Hà Nội, bà nhận thấy chỉ riêng trong khu vực công việc về bảo tàng, phòng tranh, thư viện và lưu trữ đã và đang tồn tại nhiều khó khăn, như chưa có những website có khả năng lưu trữ dung lượng lớn, phục vụ cho quá trình tải nội dung số hóa một cách trọn vẹn và chuẩn xác, hay nhân công làm trong lĩnh vực chụp chiếu ba chiều (3D scanning) cũng thiếu kinh nghiệm, chẳng hạn như chưa từng tiến hành scan một tác phẩm nghệ thuật cổ và có kích thước lớn.
Bên cạnh đó, việc kết nối, chia sẻ kinh nghiệm và phối hợp hoạt động giữa các cơ quan, tổ chức trong một khu vực công việc để cùng phát triển nội dung hoạt động cũng là một vấn đề cần được cải thiện. Ông Nguyễn Đình Thành, một chuyên gia trong lĩnh vực truyền thông ở Việt Nam, đã đề cập tới ba trong số sáu hạn chế tại thị trường văn hóa ở Việt Nam được bắt đầu bằng cụm từ "thiếu liên kết". Nhấn mạnh bốn yêu cầu về "chuẩn hóa, hệ thống hóa, đồng bộ và cộng hưởng", ông Thành còn đưa ra một số phân tích và thí dụ để khẳng định sức lan tỏa của một chủ đề nội dung sự kiện/triển lãm/trưng bày khi được phối hợp thực hiện bởi tất cả các thành tố trong một khu vực công việc, chẳng hạn như hệ thống bảo tàng cấp quốc gia và địa phương cùng tổ chức chuỗi sự kiện triển lãm về thời chiến, mỗi bảo tàng sẽ có một nội dung trưng bày theo chuyên ngành của mình, tạo các mảnh ghép đẹp cho một bức tranh tổng thể. Đồng thời với việc tạo ra chuỗi sự kiện mang tính cộng hưởng lớn, khối các nhà tổ chức sự kiện còn có thể kết hợp với khối báo chí, truyền thông để đưa thông tin tới công chúng, như vậy tính cộng hưởng và lan tỏa thông điệp xã hội sẽ mạnh mẽ hơn rất nhiều so với việc hoạt động riêng lẻ của một hoặc một vài bảo tàng.
Tương lai từ lưu giữ bản sắc truyền thống
Lĩnh vực thiết kế đồ họa và xuất bản được xem là có đóng góp quan trọng trong phát triển công nghiệp văn hóa. Với sức hấp dẫn thị giác, đây là lĩnh vực đóng vai trò lớn trong việc hỗ trợ nhận diện bản sắc quốc gia, dân tộc. Chúng ta vẫn nói đến truyện tranh Nhật Bản cùng nhiều thành tựu về xuất bản, tạo ra trào lưu tiêu thụ trên toàn cầu đồng thời góp phần tạo nên một "nhận diện bản sắc dân tộc" của họ ở thời hiện đại. Trong đó, thiết kế đồ họa cho truyện tranh chỉ là một trong đa dạng hoạt động thiết kế đồ họa, đặc biệt là thiết kế nhận diện thương hiệu làm nổi bật bản sắc, đặc tính và xu hướng phát triển của một thương hiệu, một sản phẩm, rộng lớn hơn là cả một thị trường.
Theo Tiến sĩ Phạm Phương Linh và Tiến sĩ Quách Thị Ngọc An, hai giảng viên khoa Thiết kế đồ họa, Trường đại học Sư phạm nghệ thuật Trung ương, những năm gần đây, đã có một số nhà thiết kế đồ họa quan tâm, kế thừa và phát huy kinh nghiệm, sáng tạo từ xa xưa, tạo ra nét riêng cho tác phẩm của mình "mặc dù vẫn còn khá hạn chế về cả số lượng và chất lượng". Nhấn mạnh yếu tố liên kết, ông Linh cho rằng, cần phải xây dựng được hệ thống liên ngành đào tạo, tạo nên một nền tảng cho thế hệ nhà thiết kế trẻ có tư duy và định hướng sử dụng, khai thác nền văn hóa mang bản sắc quốc gia vào những thiết kế của họ. "Đặc biệt, cần tạo nên môi trường cho các nhà thiết kế được sống trong bầu không khí của tài nguyên chứa đựng văn hóa bản sắc quốc gia. Họ phải liên tục được nhìn thấy những hình ảnh, các công trình mang nét mỹ thuật chứa đựng bản sắc ấy"- bà An nhấn mạnh.
Có thể nói, chưa có khi nào mà sức mạnh của sự liên kết, kiến tạo chuỗi liên kết lại được đề cập nhiều trong hoạt động ở tất cả các lĩnh vực văn hóa xã hội như hiện nay. Công nghiệp văn hóa là một lĩnh vực đa ngành nghề nhưng có nền tảng chung là phát triển dựa trên/vì văn hóa, trong đó bản sắc văn hóa của dân tộc, phong cách sáng tạo của cá nhân luôn là cốt lõi. Việc kiến tạo những liên kết mạnh mẽ hơn nữa giữa các ngành nghề và nguồn lực chắc chắn sẽ tạo đà cho sự phát triển trong tương lai gần của công nghiệp văn hóa ở Việt Nam, hướng đến mục tiêu đã được xác định từ năm 2016.
lai do Viện Quốc tế Pháp ngữ phối hợp Trường đại học Sư phạm nghệ thuật Trung ương tổ chức ngày 11/8 vừa qua đã thu hút hàng trăm người tham dự trực tuyến và tại chỗ. Sáu bản thuyết trình tại hội thảo của các diễn giả đến từ Việt Nam, Australia, Pháp, Ai Cập đề cập nhiều chủ đề nội dung phong phú, trong đó, ba yếu tố được nhấn mạnh: đầu tư nguồn lực (tài chính, nhân lực, công nghệ) cho văn hóa; liên kết các thành tố trong khu vực chung; khai thác tài nguyên văn hóa từ dữ liệu để bảo vệ được quá khứ, thích ứng được hiện tại và lạc quan về tương lai.
