Dấu ấn tư tưởng, chiều sâu văn hóa và sức gợi mở mạnh mẽ

thêm một lần khẳng định vị thế xã hội quan trọng, vai trò tiên phong của báo chí cách mạng trên mặt trận tư tưởng-văn hóa, định hướng phát triển báo chí hiện đại trong kỷ nguyên chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo, đồng thời lan tỏa giá trị lịch sử, văn hóa và nghề nghiệp đến công chúng.

Trang trọng, chuẩn mực và nhân văn

Dòng chảy thông tin báo chí sôi sục, hào hùng, rạng rỡ lạc quan và thấm đẫm tinh thần nhân văn, hướng đến nhân dân, vì nhân dân của báo chí cách mạng Việt Nam đã được phản chiếu một cách trọn vẹn trong ấn phẩm đặc biệt của báo Nhân Dân, mang chủ đề Báo chí cách mạng Việt Nam 100 năm đồng hành, kiến tạo, phụng sự đất nước.

Hơn 100 trang báo được thiết kế chỉn chu, tinh tế đến từng chi tiết hình ảnh và đồ họa chữ, mở hướng tiếp cận một nguồn dữ liệu thông tin đồ sộ về báo chí Việt Nam hòa trong dòng chảy lịch sử dân tộc trăm năm qua. Sử liệu báo chí cách mạng Việt Nam được dẫn giải theo một cách thức vô cùng sinh động và sâu sắc bởi chính chuyện kể của người trong cuộc, những gương mặt nhà báo lão thành góp phần quan trọng định hình, định danh các cơ quan báo chí hàng đầu trong từng lĩnh vực: báo in, báo hình, báo nói, báo ảnh, báo chí đa phương tiện. Những kỷ vật, trải nghiệm làm nghề, những nhân chứng, câu chuyện thực tế là bài học, lời giảng thấm thía cho mỗi người làm báo ở mọi thế hệ, mọi chặng đường cách mạng của dân tộc, giúp họ mở rộng kiến văn và trui rèn đạo đức nghề nghiệp của cá nhân. Từ đó, những bài báo, bản tin, tấm ảnh được gửi đến bạn đọc với trọn vẹn tính chân thực và tinh thần nhân văn đậm nét.

Cầm trên tay ấn phẩm đặc biệt của Báo Nhân Dân, nhà báo Lê Xuân Trung, Phó Tổng Biên tập báo Tuổi trẻ, cảm thấy bất ngờ thú vị khi được “gặp lại”nhiều cây bút trong làng báo hôm qua, hôm nay. Theo ông, ấn phẩm thể hiện đa dạng góc nhìn, sắc thái, phong cách khá tiêu biểu của báo chí Việt Nam. “Có thể xem ấn phẩm như một biên niên sử tóm tắt 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam trong 100 trang báo cô đọng, súc tích, đáng đọc, đáng lưu trữ. Biên niên sử ấy đã được báo chí hóa một cách sinh động, đúc kết nhiều sử liệu, vinh danh nhiều nhà báo tên tuổi, kể nhiều câu chuyện hậu trường nghề báo”, nhà báo Lê Xuân Trung chia sẻ với chúng tôi.

Còn đối với một người viết trẻ, độc lập như Phạm Mỹ, một cộng tác viên của ấn phẩm, ấn tượng lớn nhất trong anh là sự quy tụ các cây bút xuất sắc, từ thế hệ lão thành đến những nhà báo, phóng viên đang sung sức hôm nay. Anh nhận thấy, “ấn phẩm không chỉ nói về dòng chủ lưu của báo chí cách mạng mà các vấn đề của báo chí Việt Nam qua nhiều giai đoạn, như báo “lá cải”, báo giải trí, cũng được đề cập. Bên cạnh đó là nhiều bài viết về xu hướng mới, thách thức và cơ hội của báo chí nói chung trước sự phát triển từng ngày, từng giờ của trí tuệ nhân tạo (AI), truyền thông xã hội, người có tầm ảnh hưởng… Tất cả đem lại một bức tranh báo chí Việt Nam sinh động, đa chiều trên hành trình lịch sử trăm năm”.

Đặc biệt, một thiết kế đồng bộ để bổ trợ thông tin cho ấn phẩm đặc biệt là cuốn cẩm nang báo chí Dấu ấn và xu hướng, dày 180 trang, khổ 23,5x15,5cm, in mầu. Cuốn sách điểm lại một cách đầy đủ, cô đọng về 100 cột mốc quan trọng, thể hiện rõ tinh thần phụng sự dân tộc của báo chí cách mạng Việt Nam qua bao khúc quanh lịch sử và sự chủ động, sáng tạo theo từng nhịp bước phát triển của đất nước. Từ một tờ báo Thanh niên thuở ban đầu đến sự ra đời nối tiếp của hàng chục, hàng trăm cơ quan báo chí, với sự đóng góp trí tuệ và tình cảm dành cho nghề nghiệp của hàng nghìn, hàng chục nghìn phóng viên, biên tập viên, nhiếp ảnh gia, kỹ thuật viên…, sức sống báo chí dồi dào, mạnh mẽ ấy thể hiện không chỉ qua số lượng sản phẩm báo chí trải rộng trên mọi lĩnh vực đời sống mà còn qua sự gắn bó mật thiết của báo chí với mọi tầng lớp, thế hệ bạn đọc, sự dấn thân của người làm báo Việt Nam trong mọi lĩnh vực cùng với tinh thần tiến bộ, hướng tới sự phát triển chung tươi sáng của đất nước.

Bày tỏ sự yêu thích các ấn phẩm đặc biệt của Báo Nhân Dân, PGS, TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, chia sẻ: Tôi đánh giá rất cao vai trò và sức lan tỏa sâu rộng của các ấn phẩm đặc biệt gần đây của Báo Nhân Dân – cơ quan ngôn luận của Đảng, tiếng nói tin cậy của nhân dân, một trong những lực lượng tiên phong trên mặt trận tư tưởng, văn hóa. Các ấn phẩm đặc biệt như: Kỷ niệm 100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam, 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, hay 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là những dấu mốc truyền thông quan trọng, mà còn thật sự là những sản phẩm báo chí tiêu biểu mang đậm dấu ấn tư tưởng, chiều sâu văn hóa và sức gợi mở mạnh mẽ đối với công chúng.

Tôi đặc biệt ấn tượng với cách các chuyên đề này không chỉ tái hiện lịch sử bằng tư liệu phong phú, chính xác, mà còn mang lại một không gian truyền cảm hứng sâu rộng cho công chúng, nhất là thế hệ trẻ – những người đang cần một “ngọn đuốc” soi đường trong hành trình kiến tạo tương lai. Việc kết hợp giữa hình thức hiện đại (infographic, truyền thông số, đa nền tảng) và nội dung có chiều sâu tư tưởng đã giúp báo không chỉ giữ vai trò “đưa tin” mà còn thật sự trở thành “người bạn đồng hành tư tưởng” trong dòng chảy phát triển của đất nước.

Dẫn dắt xu hướng

Báo Nhân Dân là cơ quan báo chí đầu tiên của cả nước xây dựng và phát triển báo điện tử, ngay sau khi internet được truyền dẫn và phổ cập ở Việt Nam. Phiên bản tiếng Việt của Nhân Dân điện tử được đưa đến bạn đọc nhằm ngày 21/6/1998, cách đây tròn 27 năm, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trên tiến trình phát triển nói chung của báo chí Việt Nam theo hướng hiện đại.

PGS, TS Nguyễn Thị Trường Giang, Phó Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, nhận xét, “trong những năm gần đây, có thể thấy rõ Báo Nhân Dân đã có bước chuyển mình mạnh mẽ cả về tư duy làm báo, phương thức tổ chức sản xuất nội dung và ứng dụng công nghệ truyền thông hiện đại. Ở góc độ nội dung, Báo Nhân Dân không ngừng đổi mới cách tiếp cận vấn đề, thể hiện ngày càng linh hoạt, sâu sắc, gần gũi với công chúng mà vẫn giữ vững bản lĩnh chính trị và tính định hướng cao. Từ thông tin thời sự, chính trị, kinh tế đến các chủ đề văn hóa, xã hội, quốc tế, báo đã có sự đa dạng hóa hình thức thể hiện, tăng tính phản biện, mở rộng diễn đàn đối thoại chính sách trên nền tảng lý luận vững chắc”.

Theo PGS, TS Nguyễn Thị Trường Giang, để phục vụ tốt hơn một cộng đồng công chúng ngày càng phân hóa, từ cán bộ, học giả đến giới trẻ, người dùng mạng xã hội, Nhân Dân điện tử có thể tăng cường tính cá nhân hoá trong trải nghiệm đọc, đa dạng hơn nữa hình thức đa phương tiện, như bản tin nhanh, podcast chuyên đề, đồ họa thông tin, chuỗi bài viết tương tác. Đặc biệt là nên có thêm những nội dung liên quan đến thế hệ trẻ, không chỉ để truyền tải thông tin, mà còn để “nuôi dưỡng lòng tin” và tạo cảm hứng hành động tích cực trong xã hội. “Báo Nhân Dân điện tử có đầy đủ nền tảng để trở thành một trung tâm truyền thông hiện đại, đa nền tảng, vừa giữ vững định hướng chính trị, vừa thích ứng tốt với xu hướng truyền thông thời đại số”, PGS, TS Nguyễn Thị Trường Giang nhấn mạnh.

Kỷ niệm 100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam, Báo Nhân Dân điện tử đã xây dựng chuyên trang baochicachmang.vn, tổng hợp bài viết, hình ảnh, video và tư liệu về 100 năm báo chí cách mạng. Với các tiểu mục: Tin tức, Hành trình một thế kỷ, Chuyện đời chuyện nghề, Báo chí kỷ nguyên mới, Cơ quan báo chí, Cẩm nang nhà báo, Hỏi-đáp, chuyên trang cung cấp nguồn tài liệu trực tuyến phong phú, dễ tiếp cận, phục vụ độc giả trong và ngoài nước, góp phần lan tỏa giá trị lịch sử và định hướng phát triển báo chí trong kỷ nguyên số.