Chương trình này là một phần trong kế hoạch thực hiện Nghị quyết 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ về phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân và cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ.
Giá nhà liên tục tăng
Từ đầu năm nay, thấy nhiều ngân hàng tung gói vay mua nhà “siêu rẻ”, anh Dương Quang (33 tuổi, quê Nghệ An) đã lên kế hoạch mua chung cư. Với lượng tiền tích lũy hơn 2,5 tỷ đồng, vợ chồng anh dự định mua căn chung cư hai phòng ngủ ở ngoại thành, và vay thêm ngân hàng khoảng 40% tổng số tiền. Dù làm việc ở khu vực nội thành, nhưng anh chọn mua nhà ở huyện ven đô với kỳ vọng giá “mềm”. Song khi hỏi mua tại một dự án chung cư ở xã Đông Hội, huyện Đông Anh, anh phải lùi quyết định xuống tiền vì mức giá 3,4-3,7 tỷ đồng cho căn diện tích 68-73 m2 (khoảng 49-51 triệu đồng một m2) vượt quá khả năng của hai vợ chồng.
Nhiều trường hợp khác cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự khi phải vật lộn với bài toán mua nhà. Bà Cao Thị Thanh Hương, chuyên gia Savills phân tích thêm, người ở độ tuổi dưới 35 thực tế mới có khoảng 10 năm đi làm, thời gian chưa đủ dài để tích lũy đủ tài chính cho khoản đầu tư bất động sản lớn. Trong khi giá nhà ở Hà Nội tăng chóng mặt, vượt xa tốc độ tăng thu nhập của người lao động.
Trên thực tế, từ trước tới nay, đã có nhiều chính sách để hỗ trợ cho người trẻ, người thu nhập thấp mua được nhà tại các thành phố lớn. Điển hình như gói tín dụng 30.000 tỷ đồng, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho người mua nhà với lãi suất thấp hay như Đề án đầu tư xây dựng ít nhất một triệu căn hộ nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030. Tuy nhiên, vẫn chưa có nhiều người thụ hưởng được sự ưu đãi này do nguồn cung phân khúc căn hộ trung bình khan hiếm.
Theo Tiến sĩ Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, hiện nay, cán cân cung-cầu mất cân bằng đẩy giá nhà tăng cao, nhất là tại khu vực nội đô của các thành phố lớn. Đơn cử như ở Hà Nội, khu vực nội đô giá căn hộ thường dao động từ 5-6 tỷ đồng trở lên. Ở vùng ven, mức giá có thể còn khoảng 3-4 tỷ đồng, song số lượng dự án rất ít.
Không chỉ là bài toán an sinh
Bàn về gói tín dụng ưu đãi mới nhất, ông Nguyễn Quang Huy, chuyên gia Khoa Tài chính-Ngân hàng, Trường đại học Nguyễn Trãi cho rằng, trong bối cảnh thị trường bất động sản đang tái cấu trúc và phục hồi sau giai đoạn trầm lắng kéo dài, quyết định của Ngân hàng Nhà nước về việc triển khai gói tín dụng ưu đãi cho người dưới 35 tuổi mua nhà ở xã hội là một chuyển động chính sách quan trọng.
Theo đó, trong 5 năm đầu tiên kể từ ngày đầu giải ngân, khách hàng dưới 35 tuổi vay mua nhà ở xã hội sẽ được hưởng mức lãi suất thấp hơn 2% so với lãi suất cho vay trung-dài hạn bình quân bằng VND của bốn ngân hàng thương mại nhà nước (Agribank, BIDV, Vietcombank, VietinBank). Trong 10 năm tiếp theo, mức lãi suất ưu đãi tiếp tục được duy trì, thấp hơn 1 điểm phần trăm so với mặt bằng chung. Lãi suất áp dụng đến hết ngày 30/6/2025 là 6,1%/năm. Từ ngày 1/7/2025 trở đi, Ngân hàng Nhà nước sẽ công bố định kỳ 6 tháng/lần mức lãi suất áp dụng cho các ngân hàng tham gia chương trình này.
“Đây là một trong những gói tín dụng có thời hạn ưu đãi dài nhất từ trước đến nay. Điều này thể hiện rõ quyết tâm thực thi các mục tiêu của Nghị quyết 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ về phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân và cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ và Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2030, coi nhà ở xã hội không chỉ là bài toán an sinh mà còn là một cấu phần quan trọng trong cấu trúc thị trường bất động sản bền vững”, ông Huy nói.
Dù vậy, theo nhiều chuyên gia, trong bối cảnh giá nhà ngày càng bỏ xa thu nhập, giấc mơ mua nhà của người trẻ cần được tiếp sức. Bà Cao Thị Thanh Hương đề xuất, các gói vay nên kéo dài 20-30 năm, tương đương cả chu kỳ lao động của người vay, giúp họ giảm bớt gánh nặng trả nợ hằng tháng, có nguồn lực đầu tư tái tạo sức lao động. Theo bà, lãi suất ổn định là yếu tố quan trọng bởi với mỗi biến động đều có thể khiến người vay lo lắng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và tâm lý an cư lạc nghiệp-yếu tố cốt lõi thúc đẩy họ gắn bó lâu dài với một nơi chốn để cống hiến cho xã hội.
Cùng quan điểm, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) cho biết, phần lớn người trẻ hoặc người có thu nhập trung bình hiện nay chỉ đủ khả năng vay mua các dự án nhà có giá bán từ 2-3 tỷ đồng/căn. Tuy nhiên, phân khúc này ngày càng khan hiếm, ít được các chủ đầu tư quan tâm, nhất là ở hai thị trường Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Việc tạo cơ chế thuận lợi cho nhóm lao động trẻ mua nhà ở vừa túi tiền sẽ là động lực để khuyến khích doanh nghiệp bất động sản tái cấu trúc rổ hàng, chuyển hướng đầu tư sang phân khúc này nhiều hơn.
Mấu chốt để giải quyết tận gốc vấn đề về nhà ở, không chỉ dựa vào việc giảm lãi suất mà cần có một quỹ tín dụng lớn, đồng thời kiểm soát giá nhà, gia tăng nguồn cung phân khúc thị trường có nhu cầu lớn để tránh tình trạng tăng nóng, tăng ảo.
Theo thống kê từ Numbeo, nền tảng cơ sở dữ liệu chi phí sinh hoạt lớn nhất thế giới, tính đến quý I/2025, người lao động sinh sống và làm việc tại Hà Nội cần tích lũy trung bình khoảng 24,7 năm thu nhập mới đủ tài chính mua nhà tại thành phố này.
