Ngành thú y Việt Nam: Phát triển khoa học công nghệ, nâng cao chất lượng giám sát dịch bệnh

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến đánh giá, 75 năm qua, ngành thú y Việt Nam đã bám sát các nhiệm vụ chuyên môn, chính trị trong từng giai đoạn lịch sử để từng bước xây dựng, phát triển theo hướng chuyên nghiệp và hội nhập quốc tế. Ngành đã có nhiều đóng góp quan trọng cho sự phát triển chung của đất nước, cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn và ngành chăn nuôi nói riêng.

Theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, với vai trò là “tấm lá chắn” đầu tiên trong hệ thống an toàn sinh học quốc gia, ngành thú y đã chủ động triển khai hàng loạt chương trình giám sát, phòng ngừa, kiểm soát dịch bệnh nguy hiểm. Công tác phòng chống dịch bệnh tiếp tục được triển khai đồng bộ và hiệu quả.

Các loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như: dịch tả lợn châu Phi, lở mồm long móng, cúm gia cầm, tai xanh, viêm da nổi cục… được kiểm soát kịp thời, giảm thiểu thiệt hại và củng cố niềm tin đối với người chăn nuôi. Đây chính là yếu tố nền tảng giúp duy trì sự ổn định của đàn vật nuôi, đưa ngành chăn nuôi phát triển.

Ngành thú y cũng là lực lượng tiên phong trong việc kiểm soát chất lượng sản phẩm có nguồn gốc động vật, từ khâu chăn nuôi đến giết mổ, chế biến và tiêu thụ, góp phần bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm và phòng, chống lây truyền bệnh từ động vật sang người.

Việc tổ chức hệ thống kiểm dịch động vật, kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y, cùng với việc triển khai các quy trình quản lý theo tiêu chuẩn quốc tế như: HACCP, ISO, GMP, OIE đã góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng niềm tin của người tiêu dùng trong nước và quốc tế.

Việc đáp ứng các tiêu chuẩn kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc và yêu cầu kỹ thuật khắt khe là minh chứng rõ nét cho năng lực và uy tín của ngành thú y Việt Nam trong hội nhập quốc tế.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, ngành thú y cần tiếp tục đổi mới toàn diện, đoàn kết, trách nhiệm và chủ động hội nhập, nhất là trong phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm, thủy sản; bảo đảm an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường sinh thái. Đồng thời, đẩy mạnh xúc tiến thương mại, xuất khẩu sản phẩm động vật và lao động ngành thú y.

Trọng tâm của ngành là đổi mới tư duy quản lý, lấy phòng bệnh là chính, chủ động giám sát dịch bệnh; phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số, nâng cao năng lực xét nghiệm và giám sát dịch tễ. Ngành cũng chú trọng mở rộng hợp tác quốc tế, tiếp thu mô hình quản lý hiện đại, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, từng bước nâng tầm vị thế trong chuỗi giá trị nông nghiệp toàn cầu.

Theo ông Dương Tất Thắng, Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), ngành thú y đã và đang khẳng định vị thế, vai trò then chốt trong việc bảo đảm sức khỏe động vật, sức khỏe cộng đồng, đóng góp quan trọng cho sự nghiệp phát triển ngành chăn nuôi nói riêng và ngành nông nghiệp và môi trường.

Ngành đã cơ bản kiểm soát tốt dịch bệnh trong chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản, loại trừ hoàn toàn bệnh dịch tả trâu bò từ năm 1978, đồng thời kiểm soát hiệu quả nhiều dịch bệnh nguy hiểm lây sang người như cúm gia cầm, dại, liên cầu khuẩn, nhiệt thán, lao bò… Hơn 3.780 chuỗi, vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh đã được xây dựng với hàng chục triệu gia súc, gia cầm.

Công nghệ thông tin được ứng dụng hiệu quả trong kiểm dịch và thủ tục hành chính qua hệ thống hải quan một cửa quốc gia và dịch vụ công trực tuyến, góp phần thúc đẩy xuất nhập khẩu và kiểm soát mầm bệnh tại biên giới.

Cả nước hiện có 440 cơ sở giết mổ tập trung đi vào hoạt động, góp phần bảo đảm vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường.

Về sản xuất vaccine, đến nay, có 12 doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn GMP-WHO, sản xuất 218 loại vaccine cơ bản đáp ứng nhu cầu phòng bệnh cho gia súc, gia cầm. Đặc biệt, có 3 doanh nghiệp đã nghiên cứu thành công và đưa ra thị trường gần 8 triệu liều vaccine phòng dịch tả lợn châu Phi. Nhờ đó, Việt Nam đã đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm chăn nuôi, thủy sản sang nhiều nước trên thế giới. Hiện nay, nhiều địa phương, doanh nghiệp xây dựng các chuỗi chăn nuôi an toàn dịch bệnh để xuất khẩu.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Hương, Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật thú y Việt Nam chia sẻ, ngành thú y Việt Nam đã không ngừng nỗ lực để thực hiện sứ mệnh bảo vệ sức khỏe vật nuôi, sức khỏe cộng đồng, kiểm soát dịch bệnh, bảo đảm an toàn thực phẩm và góp phần phát triển nông nghiệp bền vững.

Bước vào kỷ nguyên hội nhập và chuyển đổi số, ngành thú y đang tiếp tục chuyển mình mạnh mẽ, đảm nhiệm vai trò quan trọng trong kiểm soát dịch bệnh, bảo đảm an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường sinh thái. Sứ mệnh của ngành thú y không chỉ giới hạn ở việc phòng, chống dịch bệnh trên động vật mà còn mở rộng, bao trùm nhiều lĩnh vực liên quan đến sức khỏe cộng đồng, an ninh lương thực và phát triển bền vững.

"Chặng đường phía trước đòi hỏi ngành phải tiếp tục đổi mới, nâng cao năng lực chuyên môn, hội nhập sâu rộng và phát huy mạnh mẽ vai trò kết nối giữa viện-trường-quản lý-doanh nghiệp. Hội Khoa học kỹ thuật thú y Việt Nam sẽ phải làm tốt vai trò kết nối trí tuệ và tâm huyết của đội ngũ cán bộ, hội viên, phối hợp chặt chẽ các cơ quan quản lý nhà nước, các trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế để cùng góp phần xây dựng một nền thú y hiện đại, chuyên nghiệp, bền vững", Tiến sĩ Nguyễn Thị Hương nhấn mạnh.