Phát huy và đổi mới cách tiếp cận với di sản văn hóa trong kỷ nguyên số

Tọa đàm với chủ đề “Game Di sản và công nghiệp văn hóa” đã mở ra nhiều góc nhìn đa dạng về cách phát huy và đổi mới tiếp cận di sản văn hóa Việt Nam trong bối cảnh chuyển đổi số và phát triển công nghiệp sáng tạo. Các diễn giả như Thiếu tướng, TS Nguyễn Xuân Năng (nguyên Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam), ông Nguyễn Lâm Thanh (Tổng Giám đốc TikTok Việt Nam) đã phân tích tiềm năng chiến lược của việc tích hợp di sản vào các nền tảng công nghệ, xem đây là hướng đi tất yếu để di sản “sống” trong đời sống đương đại và đóng góp thiết thực cho công nghiệp văn hoá hiện đại.

Tọa đàm gồm ba phiên chuyên đề, tập trung vào các nội dung: Di sản và công nghiệp văn hóa; quảng bá di sản qua công nghệ và game; giáo dục di sản trong giới trẻ.

Tại Phiên thảo luận “Di sản và công nghiệp văn hoá”, bà Nguyễn Thị Thu Hường - Phó Giám đốc Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản văn hoá Việt Nam nhấn mạnh: “Di sản văn hoá không chỉ là tài sản tinh thần của quá khứ, mà đang dần trở thành nguồn lực sáng tạo cho hiện tại và tương lai. Khi được tích hợp vào nền tảng công nghệ như game hay truyền thông số, di sản không chỉ được bảo tồn mà còn được ‘sống’ một cách sinh động trong đời sống đương đại.”

Thời cơ để phát triển các loại hình di sản văn hóa dân gian

24/05/2025 12:42

Các chuyên gia tham gia phiên thảo luận đã làm rõ thêm khái niệm, vai trò và giá trị của di sản văn hóa trong đời sống xã hội hiện nay. Trong bối cảnh chuyển đổi số, di sản không chỉ dừng lại ở việc lưu giữ ký ức, mà đang chuyển hóa thành chất liệu sáng tạo, được “số hóa” và lan tỏa rộng rãi qua các nền tảng hiện đại như trò chơi điện tử, thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) hay mạng xã hội.

Nhiều kinh nghiệm thực tiễn đã được chia sẻ, cho thấy tiềm năng lớn của công nghệ, truyền thông sáng tạo trong việc đưa di sản đến gần hơn với công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ - lực lượng đóng vai trò then chốt trong việc kế thừa, làm mới và lan toả giá trị văn hoá dân tộc bằng ngôn ngữ của thời đại.

Phiên thảo luận “Quảng bá di sản qua game và công nghệ” ghi dấu ấn với những chia sẻ thực tiễn từ đại diện CDIT, VTC Studio, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Nhiều mô hình ứng dụng công nghệ được giới thiệu, cho thấy xu hướng chuyển dịch mạnh mẽ từ bảo tồn tĩnh sang trải nghiệm tương tác. Nhiều mô hình game kết hợp yếu tố lịch sử-văn hóa đã minh chứng cho sự chuyển dịch từ hình thức bảo tồn tĩnh sang trải nghiệm tương tác, nơi người dùng không chỉ “xem” mà được “tham gia”, “sống cùng” di sản. Điều này mở ra hướng phát triển mới cho công nghiệp văn hóa, nơi sản phẩm văn hóa không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn tạo ra giá trị kinh tế, đóng góp vào tăng trưởng xanh và bền vững.

Tại Phiên thảo luận “Giới trẻ và giáo dục di sản”, các diễn giả đến từ Khoa Lịch sử - Trường ĐHSP Hà Nội và Công ty Mosy AI nhấn mạnh vai trò chủ động của thế hệ trẻ trong công tác bảo tồn di sản. Họ không chỉ là người tiếp nhận, mà còn là đồng sáng tạo kể lại câu chuyện văn hoá bằng cảm quan, ngôn ngữ và công cụ số của chính thế hệ mình. Tiếp cận giáo dục di sản theo hướng mới không chỉ giúp nâng cao hiệu quả bảo tồn, mà còn nuôi dưỡng bản sắc văn hóa, khơi dậy niềm tự hào dân tộc và kết nối di sản với tương lai qua lăng kính trẻ trung, hiện đại.

Trong khuôn khổ hoạt động, diễn ra lễ ký kết hợp tác giữa Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam và Khoa Lịch sử - Trường ĐHSP Hà Nội. Thoả thuận nhằm thúc đẩy đổi mới phương pháp tiếp cận, tăng cường kết nối giữa giới nghiên cứu, cộng đồng và giới trẻ trong hành trình bảo tồn - phát huy di sản bằng tư duy và công cụ hiện đại.

Các thoả thuận hợp tác hướng đến việc đổi mới cách tiếp cận đối với di sản văn hoá, xây dựng các phương án triển khai hiệu quả, đồng thời tạo ra các định hướng hợp tác cụ thể trong tương lai. Một trong những mục tiêu cốt lõi là khuyến khích sự tham gia sâu rộng của cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ những người giữ vai trò cầu nối trong việc kế thừa và lan tỏa giá trị di sản đến các thế hệ sau.