Bộ sách Từ chiến trường Khu 5 - những ghi chép quý của nhà văn Phan Tứ

Những tác phẩm của nhà văn Phan Tứ đã được xuất bản và tái bản nhiều lần tại Nhà xuất bản Văn học. Năm 2002, bộ sách Phan Tứ toàn tập gồm năm tập đã được Nhà xuất bản Văn học giới thiệu. Tuy nhiên, Phan Tứ vẫn để lại một khối bản thảo, di bút đồ sộ, là bộ nhật ký và ghi chép với hàng trăm sổ tay, vở viết gần năm nghìn trang từ tháng 7-1961 khi ông vào chiến trường khu 5 và kết thúc năm 1975 sau ngày chiến thắng. Ông đã ghi chép hết sức tỉ mỉ, chân thực và sinh động cuộc sống, chiến đấu, từ những diễn biến sự việc, con người, cảnh vật cũng như những cảm xúc suy nghĩ của mình một cách đầy đủ và hệ thống, từng giai đoạn, sự việc xảy ra ở chiến trường khu 5 và Nam Trung Lào. Sau khi nhà văn Phan Tứ qua đời, bà Ðinh Thị Phương Thảo, vợ ông, đã trân trọng giữ gìn khối tư liệu ghi chép vô giá ấy, để rồi mười năm sau, người chị ruột thân thiết nhất của Phan Tứ là bà Lê Thị Kinh (tức Phan Thị Minh) đã thuyết phục gia đình và cùng bạn bè, đồng nghiệp của ông khôi phục bản thảo, hiệu đính lại những chỗ mất câu, mất chữ và phóng to các trang sổ ra khổ lớn để đọc được. Ðặc biệt, việc biên dịch lại những ghi chép từ tiếng Lào, tiếng Pháp, tiếng Nga kéo dài từ năm 2005 đến 2010 đòi hỏi nhiều tâm sức bởi phải hiệu đính và chỉnh lý lại nhiều lần. Nguyên Chủ tịch Hội Nhà văn Ðà Nẵng, nhà văn Thanh Quế, người từng hoạt động nhiều năm ở chiến trường đã hiệu chỉnh lại lần cuối, chọn lọc rút ra từ khối tư liệu đồ sộ ấy những trang bản thảo để đến hôm nay tạo thành bộ sách ba tập vô cùng giá trị Từ chiến trường khu 5 dày 2.500 trang.

Bộ sách mở đầu với các ghi chép từ lúc nhà văn Phan Tứ rời Ban Tuyên huấn Khu 5 để về đồng bằng, mở ra vùng giải phóng đầu tiên Tứ Mỹ (nam Tam Kỳ) và kết thúc lúc ông chấm dứt hành trình hai tháng rưỡi đi bộ gian khổ trên đường Hồ Chí Minh, vượt dãy Trường Sơn ra Thủ đô Hà Nội. Ðây là tập hợp các tư liệu sống động hiện thực của nhà văn Phan Tứ, không những mang tính lịch sử, văn hóa, văn học, đúc kết chiến tranh mà còn mang đậm tính chất sử thi, phản ánh rõ nét cuộc sống, chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên một địa bàn rộng lớn từ Quảng Nam, căn cứ khu 5 và trên đường Hồ Chí Minh trong một giai đoạn quyết liệt của cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc.

Bộ sách Từ chiến trường khu 5 đã thể hiện sức làm việc và nghị lực phi thường của nhà văn Phan Tứ để có được những trang tư liệu hết sức giá trị về cuộc đấu tranh hào hùng của dân tộc. Ông đã phải viết trong một điều kiện vô cùng gian khổ và thiếu thốn của những ngày dài đói cơm, lạt muối, trong sự hành hạ của những cơn sốt rét rừng, dưới làn mưa bom, bão đạn và những cuộc càn quét, phục kích của kẻ thù và với đôi mắt cận thị nặng, bàn tay và cột sống sớm bị sưng khớp. Bộ sách là nguồn sử liệu giàu chất văn chương cho thế hệ bạn đọc hôm nay và mai sau cùng tìm hiểu, chiêm nghiệm để thêm tự hào về những thế hệ cha anh đã một thời không tiếc máu xương viết nên những trang sử hào hùng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm. Bộ sách cũng là một kho văn liệu quý cùng với các tác phẩm Nhật ký chiến tranh của Chu Cẩm Phong, Từ tuyến đầu Tổ quốc (nhiều tác giả), Nhật ký Ðặng Thuỳ Trâm, Mãi mãi tuổi hai mươi của Nguyễn Văn Thạc... đã tạo dựng một thể loại văn liệu mới, đầy sức sống cho nền văn học Việt Nam.

Bộ sách Từ chiến trường khu 5 được xuất bản trong dịp này là một ấn phẩm thiết thực kỷ niệm 64 năm Ngày Thương binh - liệt sĩ

27-7, ngày mà toàn thể nhân dân, dân tộc ta ghi ơn, tưởng nhớ tới công lao của các gia đình và cá nhân các chiến sĩ, liệt sĩ, thương binh, bệnh binh đã hy sinh xương máu vì độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc. Nhà xuất bản Văn học rất vinh dự là nơi phát hiện ra bản thảo và tham gia biên soạn, công bố bộ sách quý đến với đông đảo bạn đọc.