Bước chuyển biến mạnh mẽ trong xây dựng pháp luật tài chính

Nghị định thể hiện bước tiến mạnh mẽ của cơ quan quản lý nhà nước trong việc đón nhận các tiến bộ của khoa học công nghệ trong lĩnh vực tài chính, tín dụng, thanh toán… Song, cộng đồng doanh nghiệp công nghệ tài chính (Fintech) kỳ vọng được “cởi trói” hơn nữa vì vẫn còn rất nhiều lĩnh vực Fintech chưa được luật hóa.
Dịch vụ tài chính số đến gần người dân

Mới đây, nhân “Ngày chuyển đổi số ngành ngân hàng năm 2025”, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã bày tỏ mong muốn quá trình chuyển đổi số trong các doanh nghiệp nhỏ, vừa, siêu nhỏ và hơn 5 triệu hộ kinh doanh đem lại những kết quả tích cực, vừa để các doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, các hộ kinh doanh phát triển vừa đóng góp công bằng cho ngân sách quốc gia…

Ông Nguyễn Thanh Hiển, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần công nghệ Finviet cho biết, các nền tảng công nghệ do Finviet nghiên cứu, phát triển nhằm số hóa chuỗi giá trị kết nối “sản xuất-phân phối-bán lẻ-tiêu dùng” có ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong các hoạt động nghiệp vụ, bảo đảm tối ưu hóa quy trình vận hành chuỗi hoạt động. Các nền tảng công nghệ này có thể hỗ trợ hàng triệu hộ kinh doanh nhỏ lẻ, tiệm tạp hóa nâng cao hiệu quả kinh doanh nhờ tiết kiệm chi phí, thời gian, hợp lý hóa kho hàng, tiêu thụ… Khi nghị định có hiệu lực, Finviet có cơ hội thử nghiệm ứng dụng các giải pháp công nghệ mới để đưa dịch vụ tài chính số an toàn, tiện lợi đến gần hơn với người dân. Hơn thế, Nghị định 94 còn góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số quốc gia, đẩy mạnh tích hợp, kết nối, chia sẻ dữ liệu để thúc đẩy tăng trưởng thương mại điện tử.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Bá Diệp, Phó Chủ tịch, đồng sáng lập Công ty cổ phần Dịch vụ di động trực tuyến (Ví Momo) cho rằng, việc hình thành đầy đủ, rõ ràng, minh bạch khung khổ pháp lý, điều kiện kinh doanh, cấp phép, nhất là đối với các dịch vụ tài chính số mới, là tối quan trọng trong lĩnh vực Fintech. Các giải pháp công nghệ như cho vay ngang hàng, giao diện lập trình ứng dụng mở Open API, chấm điểm tín dụng, đã và đang được ứng dụng trong đời sống hằng ngày bằng các quy định dưới luật (ở dạng thông tư). Nay, việc có Nghị định của Chính phủ sẽ củng cố thêm cơ sở pháp lý của các dịch vụ số, nhất là khi cơ sở dữ liệu ngành tài chính ngân hàng đã được triển khai đồng bộ, kết nối, chia sẻ với cơ sở dữ liệu quốc gia, đặc biệt là với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Đưa “bộ tứ trụ cột” vào đời sống

Trong điều kiện hành lang pháp lý vẫn còn đang chưa theo kịp tốc độ phát triển công nghệ bên cạnh hiện trạng hạ tầng số, nền tảng số chưa bắt kịp nhu cầu của thực tiễn, mọi việc không thể ngay lập tức được triển khai một cách trơn tru. Tuy nhiên, niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp và người dân vào kết quả tích cực của công cuộc chuyển đổi số quốc gia, góp phần phát triển kinh tế số, Chính phủ số, xã hội số, công dân số, là quan trọng nhất.

Chẳng thế mà, cho dù Quốc hội khóa XV đã rất khẩn trương sửa đổi, bổ sung, xây dựng mới nhiều dự án luật, Chính phủ ban hành nhiều nghị định mới về chuyển đổi số trong các ngành và lĩnh vực, Đảng và Nhà nước ta vẫn yêu cầu tiếp tục khẩn trương hoàn thiện pháp lý và cơ chế, chính sách một cách thực chất, phù hợp thực tiễn của tiến bộ khoa học công nghệ, nhu cầu sử dụng các dịch vụ được số hóa của người dân và doanh nghiệp.

Bốn Nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương gần đây được coi là “bộ tứ trụ cột”, đã đặt ra yêu cầu mang tính cách mạng, đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, hội nhập quốc tế trong tình hình mới, xây dựng và thi hành pháp luật, phát triển kinh tế tư nhân để Việt Nam cất cánh trong kỷ nguyên phát triển, thịnh vượng, hùng cường của dân tộc.

Chỉ khi đường lối, chủ trương của Đảng tại bốn Nghị quyết quan trọng này được thể chế hóa bằng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật với các quy định, quy trình, thủ tục cụ thể, cộng đồng doanh nghiệp và người dân mới có thể tiếp cận, áp dụng các chính sách đó. Như vậy, trách nhiệm của các cơ quan chủ trì biên soạn, xây dựng và thẩm tra, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật là rất nặng nề, để làm sao các chính sách đó trực tiếp giải quyết được các vấn đề thực tiễn đang đặt ra, mang lại hiệu lực, hiệu quả, ý nghĩa thật sự trong đời sống kinh tế, xã hội của đất nước.