Phải thận trọng
Tiềm năng và sự nổi tiếng của Vườn Quốc gia Bạch Mã (VQG) thuộc địa phận huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên - Huế thì ai cũng đã biết. Nhưng, để đánh thức được ngọn núi này không phải là điều dễ dàng, bởi đây là một trong bảy khu bảo tồn tự nhiên lớn và quan trọng nhất của Việt Nam. Vì thế, chỉ cần một tính toán, một quyết định sai lầm là sẽ mất đi Bạch Mã.
400 ha là đề xuất để xây dựng khu du lịch, trong đó có 300 ha nằm ở đỉnh Bạch Mã thuộc VQG Bạch Mã. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia và các nhà quản lý đã có ý kiến băn khoăn về đề án thiết kế của đơn vị tư vấn quy hoạch. Ý tưởng quy hoạch của đơn vị tư vấn - Công ty Wimberly Allison Tong & Goo (WATG đến từ Mỹ) đưa ra, thì sẽ phân ra hai khu cho việc phát triển du lịch Bạch Mã. Với khu A gần 100 ha ở khu vực Khe Su, dưới chân núi Bạch Mã được quy hoạch làm trạm đón khách du lịch, nhà ga cáp treo, dịch vụ trong nhà, công trình phụ trợ... Khu B 300 ha trên đỉnh Bạch Mã được quy hoạch phát triển du lịch sinh thái: làng trung tâm, làng di sản, làng đỉnh núi, làng tâm linh, khu du lịch sinh thái thung lũng thác nước với điểm nhấn là thác Đỗ Quyên và phân khu cảnh quan tự nhiên. Tại đây sẽ xây dựng hàng loạt villa, nhà nghỉ dưỡng, nhà hàng... với chiều cao từ hai tầng trở xuống.
Để du khách có thể ngắm được sự hùng vĩ của núi non, mây trời thì ngoài tuyến đường bộ sẵn có, đơn vị tư vấn cũng đưa ra phương án sẽ xây dựng hai tuyến cáp treo. Trong đó tuyến số 1 kết nối từ khu A đến làng trung tâm ở khu B dài hơn 4 km với 83 cabin; tuyến số 2 là từ đây xuống khu vực Ngũ Hồ với chiều dài 1,6 km.
Lên đỉnh Bạch Mã bằng cách nào, vẫn đang còn là băn khoăn của nhiều người. Trong số các ý kiến của nhiều chuyên gia đưa ra, cũng có ý kiến cho rằng nên làm cáp treo. Nhưng cũng có một số ý kiến cho rằng không nên làm cáp treo. Nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa cho rằng, việc xây dựng khu du lịch sinh thái ở Bạch Mã thì làm cáp treo có nên hay không? Ông Hoa cũng cho rằng, nếu làm thì không nên làm hai tuyến cáp treo, vì đi du lịch mà đi đâu cũng ngồi trên cáp treo thì còn gì là trải nghiệm. “Tuyến số 2 từ đỉnh Bạch Mã xuống khu vực Ngũ Hồ với chiều dài 1,6 km, có nên làm không, có cần thiết không?”, ông Hoa đặt vấn đề.
Sự thận trọng trong quy hoạch, phát triển du lịch ở Bạch Mã là điều mà ai cũng đã nhìn nhận thấy. Nhiều nhà nhiên cứu đã đánh động, chỉ cần một tính toán không kỹ càng, làm chụp giật thì sẽ để lại hậu quả lớn cho Bạch Mã. Sự thận trọng đó là điều dễ hiểu, khi chính quyền tỉnh Thừa Thiên - Huế cũng đã nâng lên đặt xuống nhiều lần về vấn đề phát triển du lịch ở vùng này.
Kiến trúc sư Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, phải đánh giá được tác động của du lịch đến Bạch Mã; phải đánh giá được hệ thống giao thông đi qua khu vực này. Ông Chính cũng nhấn mạnh rằng cần đánh giá được cách quản lý và phát triển vì đây là một dự án lớn. “Phải bảo vệ được hệ sinh thái vốn có của Bạch Mã mới là điều quan trọng nhất. Cần tính toán sự kết nối giữa Bạch Mã với Lăng Cô, Hội An, Phong Nha - Kẻ Bàng và TP Huế. Đồng thời, xác định rõ sẽ tác động như thế nào đến kinh tế địa phương”, ông Chính nói.
“Đừng tự đưa mình vào thế khó”
Theo kế hoạch, Bạch Mã sẽ phát triển thành khu du lịch sinh thái, tâm linh. Nói về vấn đề này, ông Hoa nhận định rằng không nên khẳng định đây là khu du lịch tâm linh, bởi làm như vậy sẽ tự trói mình trong khuôn khổ và nơi này cũng rất khó để trở thành điểm tâm linh. “Các bạn đưa ra quy hoạch là sẽ có làng di sản, làng tâm linh thì đang tự làm khó mình, bởi rất khó để hình thành những cái này. Chúng ta cần tạo cho được một nét kiến trúc khác biệt, riêng có của Khu du lịch sinh thái Bạch Mã”, ông Hoa nói.
Với một người “nằm gai nếm mật” trên Bạch Mã, ông Nguyễn Quang Linh thừa hiểu được đặc điểm khí hậu của vùng núi này. Ông Linh đưa ra một minh chứng khiến nhiều người phải đánh giá lại, rằng khu vực đỉnh Bạch Mã có lượng mưa hằng năm rất lớn, độ ẩm cao, nhiều sấm sét nên việc đổ tiền vào đây để làm du lịch các đơn vị đã tính toán kỹ chưa. Nhiều người thường xuyên lên Bạch Mã cũng cho rằng, mỗi nằm vùng núi này chỉ đón khách được ba tháng, còn lại thì vắng vẻ vì mưa lớn, độ ẩm cao.
Trong quy hoạch của đơn vị tư vấn, sẽ cho xây dựng một nhà tổ chim ở đỉnh núi để du khách có thể ngắm cảnh. Tuy nhiên, ông Linh đưa ra ý kiến rằng, công trình Hải Vọng Đài là nơi ngắm cảnh có thể tu bổ để phục vụ du khách, nên cần xem lại. Ngoài những vấn đề về quy hoạch, các đại biểu tham dự hội nghị cũng cho rằng cần có cơ sở tính toán kỹ khi đưa ra sức chứa du lịch của khu vực này. Trong số liệu mà các đơn vị tư vấn đưa ra, dự tính khách đến Bạch Mã sẽ từ 1 - 1,2 triệu lượt/năm khi thực hiện khu du lịch sinh thái này. Nhưng, các ý kiến của các đại biểu là cần tính toán kỹ lưỡng về số lượng khách để có phương án quy hoạch, xây dựng hợp lý hơn.
