Thôn Lương Xá, xã Hiệp Cường có khoảng 900 hộ dân với hơn 3.200 nhân khẩu. Triển khai mô hình thôn "thông minh" từ năm 2023, Lương Xá đã chú trọng đầu tư vào hạ tầng công nghệ và các thiết chế văn hóa-xã hội nhằm phục vụ tốt hơn đời sống tinh thần, vật chất của người dân. Từ khi có hệ thống wifi miễn phí lắp đặt tại nhà văn hóa thôn, nơi đây trở thành điểm sinh hoạt cộng đồng nhộn nhịp.
Ông Dương Thành Công ở thôn cho biết: "Nhà văn hóa có wifi miễn phí giúp chúng tôi đến đây không chỉ trò chuyện, giao lưu mà còn cùng nhau đọc tin tức chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội; tra cứu thông tin hữu ích về chăn nuôi, trồng trọt, thị trường, kinh doanh"... Việc kết nối internet miễn phí tại các điểm công cộng đã tạo điều kiện thuận lợi để người dân, nhất là người cao tuổi tiếp cận không gian mạng.
Trong khi nhiều hộ gia đình đã tự trang bị mạng riêng, thì lắp đặt wifi hay mua dữ liệu di động vẫn còn là gánh nặng đối với những gia đình còn nhiều khó khăn. Vì vậy, việc thôn Lương Xá chủ động đầu tư wifi công cộng thể hiện rõ sự quan tâm đến nhu cầu của mọi tầng lớp trong cộng đồng.
Ông Quách Văn Phượng, Trưởng thôn cho biết: Các cuộc họp của ban nhân dân, đoàn thể bây giờ được thông báo và chia sẻ qua mạng xã hội, mọi người không cần đến tận nơi vẫn có thể nắm bắt thông tin, phản hồi nhanh chóng; hiệu quả công việc tăng lên rõ rệt. Việc lắp đặt hệ thống camera an ninh tại nhà văn hóa và một số tuyến đường trọng điểm, kết nối trực tiếp với hệ thống giám sát của công an xã đã góp phần bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn. Hình ảnh từ camera giúp các lực lượng chức năng theo dõi diễn biến trong thôn, hỗ trợ xử lý các tình huống phát sinh nhanh chóng, chính xác.
Không chỉ cải thiện hạ tầng số, thôn Lương Xá còn đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào sản xuất, kinh doanh. Một số hộ dân đã biết dùng điện thoại thông minh để bán sản phẩm nông nghiệp, thủ công mỹ nghệ tự sản xuất lên các sàn thương mại điện tử và mạng xã hội. Người dân cũng dần hình thành thói quen thanh toán không dùng tiền mặt. Việc chuyển khoản, quét mã QR đang trở nên phổ biến, tạo nên nét văn minh mới trong giao thương nông thôn.
Song song với phát triển kinh tế, Lương Xá còn quan tâm giữ gìn nếp sống văn hóa, cảnh quan môi trường. Hệ thống loa truyền thanh phủ khắp thôn; các ngõ xóm, đường làng được bê-tông hóa sạch đẹp, hai bên trồng hoa, cây xanh giúp không gian sáng-xanh-sạchđẹp. Trường học, trạm y tế, đình, chùa được tu sửa khang trang, tạo điểm nhấn cảnh quan và sinh hoạt cộng đồng.
Thôn cũng phát động và duy trì hiệu quả các phong trào thi đua như “Khu dân cư sáng, xanh, sạch, đẹp”, “Khu dân cư ba không”, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Điểm nổi bật trong xây dựng mô hình thôn “thông minh” là các nhóm Zalo, Facebook được hình thành và duy trì thường xuyên, cán bộ thôn không còn phải mất nhiều thời gian đến từng hộ để phát giấy mời hay truyền đạt thông báo như trước. Chỉ cần vài thao tác trên điện thoại, thông tin từ xã hay tỉnh được cập nhật tức thì đến người dân.
Công tác báo cáo cũng nhanh gọn hơn nhiều khi các hoạt động trong thôn được quay, chụp lại và gửi lên cấp trên qua mạng. UBND xã vì thế cũng thuận lợi trong giám sát, điều hành. Việc triển khai mô hình thôn "thông minh" ban đầu cũng có những khó khăn do nhiều người cao tuổi chưa quen với thiết bị công nghệ, một số cán bộ thôn cũng gặp lúng túng khi sử dụng điện thoại thông minh hay ứng dụng quản lý nhóm. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của tổ công nghệ cộng đồng cùng tinh thần cầu thị, học hỏi, khó khăn dần được khắc phục.
Hiện nay, người dân không chỉ sử dụng thành thạo các tính năng cơ bản mà còn biết săn hàng khuyến mãi, mua sắm online tiết kiệm chi phí. Sau hơn hai năm triển khai, mô hình thôn "thông minh" ở Lương Xá đã mang lại nhiều chuyển biến tích cực trong đời sống nhân dân. Không chỉ thuận tiện về mặt thông tin, an ninh, sản xuất, mà trên hết là sự gắn kết cộng đồng được tăng cường. Người dân chủ động hơn trong tiếp cận tri thức, chính sách; tích cực tham gia các hoạt động chung, cùng nhau xây dựng quê hương ngày càng văn minh, hiện đại.
Thời gian tới, thôn Lương Xá tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động của tổ công nghệ cộng đồng, tổ chức tập huấn về kỹ năng sử dụng thiết bị, ứng dụng công nghệ thông tin; đồng thời đặt mục tiêu xây dựng mô hình kinh tế ứng dụng công nghệ cao, công nghệ xanh, góp phần xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu thực chất, bền vững.
