Lan tỏa bản sắc Việt từ Không gian nghệ thuật

Ước mơ nhỏ, đồng điệu lớn

Từ tình yêu văn hóa Việt từ thời thơ ấu qua những câu chuyện cổ, những bản nhạc truyền thống và cách ứng xử nhân văn trong cuộc sống hằng ngày, chị Hoàng Thu Trang, Chủ tịch Hiệp hội Art Space, đã bắt đầu hành trình giới thiệu văn hóa Việt Nam ở Pháp từ năm 2014. Chị thành lập nhóm nhạc Music Rendez-Vous (Điểm hẹn âm nhạc), gồm các bạn sinh viên Việt Nam có khả năng về ca hát, chơi nhạc cụ, nhảy múa. “Chúng tôi tự tổ chức các buổi hòa nhạc và mời các khán giả Pháp lẫn Việt Nam tới nghe. Mục đích trước tiên là để thỏa mãn đam mê âm nhạc của bản thân, sau đó là mong muốn giới thiệu âm nhạc Việt Nam, chủ yếu là các ca khúc hiện đại tới bạn bè Pháp”- chị chia sẻ.

Nhận được sự phản hồi tích cực từ khán giả, bốn năm sau chị Trang và một người bạn thân quyết định dấn một bước dài: cùng nhau thành lập Art Space (www.artspaceedu.fr) để có thể tổ chức các hoạt động quảng bá Việt Nam phong phú và chuyên nghiệp hơn, coi đây như một cây cầu nối để văn hóa Việt Nam đến gần hơn với người dân Pháp và quốc tế, nhất là thế hệ trẻ với nhiều hình thức đa dạng hơn.

Khi con bắt đầu đi học trên đất Pháp, chị Trang trăn trở rất nhiều, làm thế nào để con vẫn gắn bó với cội nguồn, vẫn yêu tiếng Việt, văn hóa Việt? Chị quyết định hướng con và các bạn trẻ trực tiếp tham gia các hoạt động như dạy tiếng Việt, giới thiệu văn hóa Việt Nam để có thể “ngấm hồn Việt, yêu quê hương, nhớ nguồn cội”. Vì vậy năm 2022, dự án Toucher Arts (Điểm chạm Nghệ thuật) (www.toucherarts.com) ra đời, kết nối thanh thiếu niên người Việt và gốc Việt khắp thế giới cho các chương trình chia sẻ và quảng bá văn hóa nghệ thuật Việt Nam theo góc nhìn của những người trẻ. “Tôi muốn con của mình và của bạn bè, hay các cháu người Việt, dù sống ở trong nước hay sinh ra và lớn lên ở nước ngoài, có dịp tham gia tổ chức những hoạt động, những sự kiện liên quan đến Việt Nam để thể hiện lòng tự hào dân tộc, nỗ lực bảo tồn văn hóa quê hương và góp phần quảng bá quê hương ra thế giới”- chị nói.

Cùng vui với trò chơi dân gian “nhảy sạp” của Việt Nam.

Vạn sự khởi đầu nan, các thành viên dự án phải đi “gõ cửa” từng trường học, từng bộ phận của Tòa thị chính các thành phố thuộc phía tây nước Pháp để giới thiệu về dự án của mình. Rồi mọi nỗ lực đã được đền đáp khi nhiều trường học, tổ chức, chính quyền các địa phương cũng như công chúng ở Pháp tích cực ủng hộ những hoạt động rất ý nghĩa của Art Space.

Chị Phương Thảo, nhiếp ảnh gia và nhà thiết kế chuyên nghiệp tại thành phố Rennes, thành viên Art Space từ ngày đầu nói: “Em còn nhớ đã từng có những người bạn hỏi mình rằng, giờ Việt Nam “có còn nhiều ruộng lúa không, có ô-tô hay không”, bởi Việt Nam mà họ biết chỉ gói gọn trong tài liệu môn Lịch sử, dừng lại ở những cuộc chiến tranh. Nhưng giờ đây, thông qua các hoạt động của Art Space như hòa nhạc, chiếu phim, chia sẻ văn hóa, cái nhìn của nhiều người Pháp, nhất là các bạn trẻ về Việt Nam đã khác. Họ biết về một Việt Nam hiện đại, mới mẻ bên cạnh một Việt Nam với lịch sử lâu đời, với Tết Việt rực rỡ cùng nền ẩm thực vô cùng phong phú”.

Sau 3 năm hoạt động, Toucher Arts đã quy tụ được đội ngũ thành viên gần 100 thanh thiếu niên người Việt và gốc Việt từ 14 quốc gia trên thế giới, tổ chức thành công 6 triển lãm quốc tế, nhiều buổi hòa nhạc quy mô lớn và hợp tác với các thành phố ở Pháp cùng những buổi diễu hành, tọa đàm nhằm quảng bá văn hóa Việt Nam. Đặc biệt, năm 2024, ê-kíp của Toucher Arts đã quay và ra mắt bộ phim tài liệu “Trà, Áo dài và Việt Nam”, giới thiệu những di sản văn hóa tinh thần mà các thế hệ người Việt rất coi trọng. Các buổi trình diễn và nói chuyện do các bạn trẻ thực hiện đã mang lại nhiều cảm xúc cho công chúng Pháp và quốc tế. Những hoạt động này còn được xem là sự kiện quan trọng kết nối cộng đồng Việt sinh sống khắp năm châu. Trong hành trình ấy, không chỉ học được rất nhiều kỹ năng hữu ích, các em cũng cảm nhận được tình yêu và sự hạnh phúc vì luôn có một quê hương tươi đẹp để hướng về.

Chị Trang hồ hởi khoe: “Mỗi năm, chúng tôi nhận được rất nhiều lời mời tới nói chuyện, dạy tiếng Việt hay thực hiện các hội thảo về văn hóa Việt và chia sẻ cả về tình đoàn kết quốc tế để truyền cảm hứng cho học sinh Pháp. Tháng 11/2024, Art Space được mời tới để nói chuyện cho học sinh Pháp về chủ đề quyền trẻ em, nhân ngày Trẻ em thế giới 20/11 thông qua các câu chuyện về văn hóa Việt Nam. Tới nay đã có hơn 20.000 người có cơ hội tiếp cận những nét văn hóa đặc sắc của Việt Nam qua các hoạt động của Art Space”.

Tự hào và trách nhiệm

Mấy năm qua, với sự dìu dắt của “nhạc trưởng” Hoàng Thu Trang và các thành viên khác của Art Space, nhiều bạn trẻ sinh ra và lớn lên ở nước ngoài được tham gia các dự án giới thiệu văn hóa Việt Nam tới bạn bè Pháp và thế giới. Được đào tạo, các em có đủ kỹ năng và tự tin tham gia dạy tiếng Việt, chia sẻ những nét đặc sắc của văn hóa Việt ở trường học Pháp hay cùng nhau tổ chức các sự kiện lớn thu hút hàng trăm người Pháp tới trải nghiệm như workshop thủ công, triển lãm tranh và ảnh, trình diễn áo dài, các buổi hòa nhạc…

“Tôi thấy rất hạnh phúc vì sự chuyển giao đó, bởi vì tôi cảm nhận được trách nhiệm, tình yêu với Việt Nam và lòng tự hào dân tộc bên trong các cháu. Các cháu được sống và thấm mình trong không gian văn hóa Việt, hào hứng, tự nguyện và tràn đầy trách nhiệm khi được tham gia chia sẻ về văn hóa Việt Nam cho các bạn học sinh Pháp”- chị Trang chia sẻ.

Giới thiệu văn hóa Việt Nam tại Trường trung học Loquidy (thành phố Nantes)

Các hoạt động do Art Space tổ chức thu hút hàng nghìn người tới trải nghiệm không gian văn hóa Việt Nam đầy màu sắc, không chỉ gắn liền với truyền thống mà còn hòa quyện với hơi thở hiện đại, trẻ trung, năng động. Ông Laurent Duval, Thị trưởng thành phố Languidic thuộc tỉnh Morbihan ở vùng phía tây Brittany, ghi nhận: “Người dân địa phương kể cả các em nhỏ có cơ hội tham gia các hoạt động, học hát, chơi nhạc cụ dân gian, học nói tiếng Việt. Đó là những việc không dễ dàng vì vậy văn hóa Việt đã thực sự làm lay động, chạm tới trái tim chúng tôi. Việc quy tụ rất nhiều bạn trẻ đến từ khắp nơi trên thế giới cho thấy người Việt Nam rất trân trọng và mong muốn lan tỏa những hình ảnh đẹp đẽ của đất nước. Chúng tôi ngưỡng mộ đất nước của các bạn và mong muốn một ngày được đến để tận mắt khám phá”.

Những phản hồi tích cực từ công chúng Pháp chính là động lực lớn nhất để các thành viên Art Space kiên trì và đam mê với công việc này. Chị Hải Yến, đồng sáng lập Art Space, hiện sống và làm việc tại thành phố Nantes cho biết: “Các hoạt động của Art Space không chỉ khơi gợi sự tò mò, yêu mến mà còn thúc đẩy sự gắn kết giữa các nền văn hóa, tạo môi trường để các giá trị truyền thống Việt Nam được tôn vinh trong bối cảnh toàn cầu hóa. Đặc biệt, đây cũng là dịp để cộng đồng người Việt tại Pháp thêm tự hào và kết nối sâu sắc hơn với quê hương”.

Tháng 4/2024, dự án cộng đồng Global Culture (Văn hóa Toàn cầu) do Art Space khởi xướng đã giúp 2.500 trẻ em Việt Nam và gốc Việt được học hỏi và tìm hiểu về 9 nền văn hóa nổi tiếng ở 9 quốc gia. Dự án này được thực hiện hoàn toàn bằng tiếng Anh, phi lợi nhuận và đã thu hút đông đảo người tham gia từ 11 quốc gia.

Dự án Toucher Arts vinh dự nhận giải thưởng Vietnam International Awards, hạng mục Creative Arts.

Bên cạnh đó, các hoạt động của Toucher Arts đã gây quỹ được gần 300 triệu VNĐ khắp thế giới và tài trợ cho 5 trại trẻ mồ côi và khuyết tật ở Việt Nam, cũng như xây dựng và tài trợ lâu dài cho 1 lớp học nghệ thuật ở Trung tâm bảo trợ trẻ em Xuân Phú ở thành phố Huế, để các bạn nhỏ mồ côi cũng có cơ hội được tiếp cận với âm nhạc, nghệ thuật, nuôi dưỡng tâm hồn. Toucher Arts được các đối tác từ thiện ở Pháp tin tưởng hợp tác và trao trách nhiệm để thực hiện các hoạt động từ thiện ở Việt Nam. Vừa qua, các thành viên Toucher Arts đã tới Lào Cai và Yên Bái để trao tặng 3 phòng máy tính cho 3 trường tiểu học bị ảnh hưởng nặng sau bão Yagi, giúp hàng trăm học sinh có điều kiện tiếp cận với công nghệ thông tin và tri thức thế giới.

Cuối tháng 10/2024, chị Hoàng Thu Trang và dự án Toucher Arts đã vinh dự nhận được giải thưởng Vietnam International Awards tại London trao cho tổ chức/cá nhân có những đóng góp sáng tạo, ý nghĩa cho cộng đồng Việt Nam và quốc tế. Chị Trang bày tỏ mong muốn cộng đồng người Việt trên toàn thế giới phát huy tinh thần đoàn kết và chung tay để lan tỏa những giá trị tốt đẹp của văn hóa Việt Nam. “Mỗi hành động nhỏ, mỗi sáng tạo hay mỗi câu chuyện mà chúng ta chia sẻ đều có thể góp phần xây dựng một hình ảnh Việt Nam tự hào, hiện đại và đáng ngưỡng mộ trong mắt bạn bè quốc tế”- chị khẳng định.