“Liên hoan phim tài liệu” – Mơ ước còn xa

Trong tháng 8, các nhà tổ chức sẽ gặp nhau để tổng kết, rút kinh nghiệm và cùng bàn về kế hoạch cho lần tiếp theo.

Bà Phạm Thị Tuyết, Giám đốc Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương đã có cuộc trao đổi chung quanh Tuần phim, những kinh nghiệm rút ra và những điều mà các nhà làm phim nhìn nhận được qua hai lần tổ chức.

- Bà có thể cho biết một vài đánh giá về Tuần phim tài liệu lần thứ 2 tại Hà Nội?

- Tuần phim tài liệu lần thứ 2 tổ chức tốt hơn, thành công hơn tuần phim lần thứ nhất, năm trước có năm nước tham gia, năm nay thêm Trung tâm văn hoá Pháp. Điều này chứng tỏ sức lan tỏa, thu hút của tuần phim không chỉ với khán giả mà cả với bạn bè quốc tế. Một số đại sứ quán đã ngỏ ý muốn tham gia vào tuần phim lần thứ 3 tổ chức năm tới. Một số thành viên trong Ban tổ chức còn đề nghị sẽ mở rộng quy mô Tuần phim thành Liên hoan phim, có chấm điểm, trao giải nhưng về quy mô sẽ được các bên bàn tiếp tục, chưa thể có câu trả lời vì còn phụ thuộc vào cấp quản lý của Nhà nước.

- Chúng ta đã “được” những gì qua Tuần phim, thưa bà?

- Tuần phim tài liệu quốc tế là cuộc giao lưu về phong cách làm phim cũng như nền văn hóa của mỗi nước. Bên cạnh đó, khi một buổi tối chiếu hai phim Việt Nam và nước ngoài cùng một đề tài, phong cách của bạn khác với của mình, các nghệ sĩ Việt Nam được tiếp xúc với nhiều phương pháp làm phim khác nhau.

Phim nước ngoài đạo diễn có điều kiện về mặt tài chính, thông thường phim có độ dài từ 80-100 phút , nói đến tận cùng những gì muốn nói. Phim của Việt Nam thì chỉ dài khoảng 25-30 phút, thời lượng thì ngắn ngủi tất nhiên do nhiều yếu tố nhưng đây cũng là vấn đề cần nghiên cứu. Ở Việt Nam phương tiện kỹ thuật cho phim còn bị hạn chế, thiết bị đồng bộ, đạt chuẩn chưa được bảo đảm.

Hy vọng sau Tuần phim cũng sẽ tạo thuận lợi cho Hãng trong quan hệ hợp tác về lĩnh vực đào tạo, với lớp học ngắn ngày cho đối tượng đạo diễn, biên kịch.

- Và  dường như cũng có đông đảo khán giả đến với Tuần phim hơn năm trước?

- Đúng vậy. Phòng chiếu 250 chỗ của Hãng luôn trong tình trạng quá tải trong suốt cả tuần phim. Kê thêm ghế nhựa dọc cánh gà và các chỗ trống ở giữa không đủ, chúng tôi đã phải xin lỗi nhiều khán giả đến muộn từ ngoài cổng, bởi không thể đáp ứng thêm chỗ. Năm tới, chúng tôi sẽ tính đến phương án sử dụng trường quay của Hãng, có mặt bằng rộng hơn, khoảng 300 m2, đặt màn hình lớn và kê ghế vào phục vụ khán giả.

Đối với anh em nghệ sĩ, đây là điều rất đáng mừng, bởi quý nhất đối với họ là được trực tiếp nhìn thấy những khán giả đến, xem phim của họ và bày tỏ ý kiến, cảm xúc của người xem.

- Có  thể coi đây là những dấu hiệu tốt đối với phim tài liệu - một dòng phim “kén khán giả”, thưa bà?

- Việc Tuần phim diễn ra ngay tại cái nôi của phim tài liệu (nơi trực tiếp sản xuất ra sản phẩm) là điều rất có ý nghĩa, đối với khán giả và cả những nhà làm phim.

Qua tuần phim, có thể thấy các tầng lớp khán giả đều yêu thích phim tài liệu, đặc biệt là thanh niên. Có thể thấy cả xã hội đang quan tâm đến phim tài liệu, quan trọng là công tác phát hành, phổ biến như thế nào. Tuy nhiên, để phim tài liệu ra rạp và bán vé, vẫn là con đường dài đầy khó khăn.

Vai trò của Nhà nước rất quan trọng, tất nhiên hiện nay phim tài liệu vẫn đang được Nhà nước bao cấp đặt hàng sản xuất do nhiệm vụ tuyên truyền chính trị, nhưng phải có chính sách hỗ trợ ra sao để việc làm phim tài liệu có thể ngày một phát triển.

Nếu không bị sức ép về tài chính, được Nhà nước hỗ trợ, chúng tôi có thể chiếu phim tài liệu miễn phí, chiếu định kỳ trong một tháng, một tuần, tùy quy mô tổ chức, và trụ sở Hãng sẽ trở thành điểm trình chiếu phim tài liệu với những bộ phim đoạt giải hàng năm,  những bộ phim đạt chất lượng cao với các mảng đề tài khác nhau…

- Các nhà tổ chức đã tính đến việc mở rộng Tuần phim thành một Liên hoan phim tài liệu quốc tế, và điều này  liệu đã được chuẩn bị từ bây giờ chưa, thưa bà?

- Để nâng cấp Tuần phim lên thành Liên hoan phim không hề đơn giản, nhất là đối với quản lý cấp Nhà nước. Vì Liên hoan phim phải có quy chế hoạt động, phải xin phép. Tầm của Hãng cũng không được tổ chức Liên hoan phim mà phải thông qua cơ quan quản lý là Cục Điện ảnh và Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch…

- Xin cảm  ơn bà.