Bất đồng về chương trình làm giàu urani
Theo Người phát ngôn Chính phủ Iran Fatemeh Mohajerani, Tehran và nhóm E3 đang trao đổi quan điểm về vấn đề hạt nhân, trong bối cảnh tình hình ngày càng phức tạp do bất đồng về chương trình hạt nhân và năng lực phòng thủ của Tehran. Thời gian gần đây, Iran đã tăng cường các nỗ lực ngoại giao liên quan vấn đề hạt nhân. Theo kế hoạch, một đoàn chuyên gia của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) sẽ đến thăm Iran trong vòng hai tuần tới thảo luận phương thức hợp tác mới giữa hai bên.
Theo Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baghaei, Iran đang chuẩn bị một bản hướng dẫn mới về tương lai hợp tác với IAEA, dựa trên dự luật vừa được Quốc hội nước Cộng hòa Hồi giáo thông qua ngày 25/6 nhằm hạn chế các hoạt động thanh sát của cơ quan này. Ông khẳng định, chuyến thăm của nhóm chuyên gia IAEA không nhằm mục đích thanh sát các cơ sở hạt nhân mà chỉ là để trao đổi kỹ thuật.
Thứ trưởng Ngoại giao Iran Kazem Gharibabadi nhấn mạnh, nước này sẵn sàng thảo luận "một phương thức mới" trong quan hệ với IAEA, đồng thời bác bỏ lời kêu gọi của Pháp về một thỏa thuận toàn diện bao gồm cả chương trình tên lửa và ảnh hưởng khu vực của Tehran. Trước đó, Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Jean-Noel Barrot cho biết, các nước châu Âu đang nỗ lực đạt được một thỏa thuận bao trùm với Iran, cảnh báo nếu không có thỏa thuận mới, Pháp, Đức và Anh sẽ khôi phục các biện pháp trừng phạt của Liên hợp quốc đã được dỡ bỏ theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015.
Trong khi đó, Tehran tiếp tục khẳng định không theo đuổi vũ khí hạt nhân và sẽ không từ bỏ quyền làm giàu urani vì mục đích hòa bình. Bộ trưởng Ngoại giao Iran Seyed Abbas Araghchi cho biết, quốc gia Trung Đông này cần tiếp tục làm giàu urani trong nước để sản xuất dược phẩm phóng xạ và cung cấp nhiên liệu cho các lò phản ứng hạt nhân mới ra đời của mình. Ông Baghaei cảnh báo việc tái áp đặt các lệnh trừng phạt có thể khiến Iran rút khỏi Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).
Mỹ áp đặt đợt trừng phạt lớn nhất với Tehran
Phản ứng trước các diễn biến mới, Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo bất kỳ nỗ lực tái khởi động chương trình hạt nhân nào của Iran đều sẽ bị đáp trả mạnh mẽ. Bộ Tài chính Mỹ đã công bố biện pháp trừng phạt mới nhằm vào mạng lưới vận tải biển lớn có liên quan đến Iran. Theo bộ trên, trong danh sách trừng phạt lần này có hơn 115 cá nhân, tổ chức và tàu thuyền tại 17 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có Singapore, Thụy Sĩ, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE). Các lệnh trừng phạt này chủ yếu nhằm vào hoạt động của đội tàu gồm hơn 50 tàu chở dầu và tàu container chuyên vận chuyển dầu mỏ và các sản phẩm dầu khí từ Iran ra thị trường toàn cầu, mang lại lợi nhuận hàng chục tỷ USD.
Ngoài ra, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng thông báo áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với 20 thực thể khác cùng 10 tàu vận tải, bao gồm cả các công ty tại Ấn Độ, Indonesia, Thổ Nhĩ Kỳ và UAE với cáo buộc liên quan đến hoạt động buôn bán dầu mỏ của Iran. Đây được coi là đợt áp đặt lệnh trừng phạt có quy mô lớn nhất kể từ khi Tổng thống Donald Trump khởi xướng chiến dịch “gây sức ép tối đa” đối với Iran.
Phản ứng về động thái của Mỹ, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran, ông Esmaeil Baghaei, chỉ trích các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào ngành dầu mỏ là hành động gây tổn hại cho sự phát triển kinh tế và phúc lợi của người dân Iran. Sau khi Mỹ liên tục áp đặt các vòng trừng phạt nhằm vào ngành dầu mỏ của Iran, xuất khẩu dầu của nước này đã giảm từ khoảng 1,8 triệu thùng/ngày hồi đầu năm xuống còn 1,2 triệu thùng/ngày. Giới chức Mỹ nhận định loạt biện pháp trừng phạt mới khiến Iran gặp khó khăn trong việc xuất khẩu dầu, song sẽ không gây gián đoạn kéo dài đối với thị trường toàn cầu.
