Mô hình canh tác lúa phát thải thấp
Thực hiện Đề án một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, năm 2024, Hợp tác xã nông nghiệp Phước Hảo, xã Hưng Mỹ được Bộ Nông nghiệp và Môi trường chọn triển khai mô hình canh tác lúa phát thải thấp.
Phó Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Phước Hảo Phùng Duy Truyền cho biết, hợp tác xã thực hiện mô hình với diện tích 50ha, 46 thành viên tham gia, sử dụng giống lúa ST24, thời gian sinh trưởng 105 ngày. Các thành viên hợp tác xã áp dụng kỹ thuật sạ cụm, lượng giống sử dụng từ 60-70 kg/ha. Áp dụng kỹ thuật sạ cụm, cây lúa phát triển thông thoáng, hạn chế sâu bệnh.
Đồng thời, hợp tác xã cũng đã đầu tư hệ thống thiết bị phục vụ sản xuất gồm: Lò sấy lúa, máy gặt đập liên hợp, máy bay phun thuốc bảo vệ thực vật, máy xay xát gạo, máy rê lúa, máy sạ hàng theo cụm. Những thiết bị này hỗ trợ tốt cho quy trình kỹ thuật canh tác lúa ngập khô xen kẽ, giúp tiết kiệm nước, giảm phát thải khí mê-tan.
Kết quả, qua 3 vụ lúa hè thu, thu đông của năm 2024, đông xuân 2024-2025, mô hình trồng lúa phát thải thấp, giúp các thành viên hợp tác xã giảm 60% lượng lúa giống, 20% phân bón, 2 lần phun thuốc bảo vệ thực vật, năng suất bình quân đạt từ 7-8 tấn/ha tùy vụ, lợi nhuận tăng từ 6-10 triệu đồng/ha, so với ruộng lúa bên ngoài.
Ông Nguyễn Văn Phúc, thành viên Hợp tác xã nông nghiệp Phước Hảo, phấn khởi, vụ lúa đông xuân 2024-2025, các thành viên gia đình tôi trồng 2,5ha lúa ST24 theo quy trình sản xuất lúa phát thải thấp, đạt năng suất 7,5 tấn/ha. Hợp tác xã hỗ trợ giống, phân bón, hợp đồng tiêu thụ với giá cao hơn thị trường 1.200 đồng/kg.
Vụ lúa hè thu năm 2025 này, hợp tác xã liên kết với nông dân xã Hưng Mỹ trồng lúa phát thải thấp với diện tích 200ha. Hợp tác xã bao tiêu đầu ra sản phẩm đối với các thành viên, nông dân thực hành sản xuất lúa, gạo theo tiêu chuẩn VietGAP.
Theo Trung tâm Khuyến nông quốc gia, các mô hình thí điểm canh tác lúa chất lượng cao và phát thải thấp ở Vĩnh Long có thể nhân rộng, lan tỏa trên quy mô lớn nhằm phát triển nền nông nghiệp xanh, hiệu quả, thích ứng với biến đổi khí hậu. Năm 2025, các xã, phường trong tỉnh đã đăng ký thực hiện 13.750 ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp.
Gắn kết doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân
Tháng 10/2022, Hợp tác xã nông nghiệp Thành Chí, xã Tân An được thành lập, thu hút 10 thành viên, vốn điều lệ 500 triệu đồng, với 3,6 ha trồng chanh không hạt phục vụ thị trường nội địa, xuất khẩu.
Theo ông Phan Đức Tài, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Thành Chí, sau ba năm hoạt động, hợp tác xã tiếp tục liên kết với 102 nông dân tại các xã Càng Long, Tiểu Cần, Châu Thành, Trà Cú để trồng 150ha chanh không hạt xuất khẩu. Trong đó, có 100ha chanh cho trái ổn định, với năng suất 30-35 tấn/ha, diện tích còn lại, chanh cũng bắt đầu ra bông, cho trái.
Hằng tháng, hợp tác xã tổ chức thu mua hàng chục tấn chanh không hạt từ các thành viên, hộ nông dân liên kết để cung ứng cho Công ty The Fruit Republic, tại thành phố Cần Thơ xuất khẩu trực tiếp sang thị trường châu Âu. Phấn đấu đến năm 2030, hợp tác xã phối hợp các xã, phường trong tỉnh xây dựng vùng nguyên liệu chanh không hạt 400ha, đăng ký mã số vùng trồng, xuất khẩu nông sản sang thị trường châu Âu, Trung Đông, New Zealand, Hàn Quốc.
Nhằm đẩy nhanh tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp, thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu, Chi hội nghề nghiệp chanh không hạt xuất khẩu xã Song Lộc đã được thành lập, thu hút 29 hội viên tham gia, với diện tích 20ha. Hội viên cũng là thành viên liên kết của Hợp tác xã nông nghiệp Thành Chí và được bao tiêu đầu ra sản phẩm.
Qua 3 năm chuyển đổi 0,5ha đất lúa kém hiệu quả sang trồng chanh không hạt, hằng tháng, hội viên Lưu Văn Tài thu hoạch hơn 1,5 tấn chanh. Chanh không hạt được Hợp tác xã nông nghiệp Thành Chí thu mua giá dao động từ 18.000-25.000 đồng/kg. Từ đó, gia đình anh Tài có nguồn thu nhập ổn định 200 triệu đồng/năm.
Nhờ áp dụng đúng quy trình kỹ thuật, từ khâu chọn giống, xử lý bông, làm trái, phòng trị dịch bệnh theo chỉ dẫn của kỹ thuật viên Công ty The Fruit Republic, hầu hết diện tích chanh của Chi hội nghề nghiệp chanh không hạt xuất khẩu xã Song Lộc đạt chuẩn VietGAP, GlobalGAP và đáp ứng nhu cầu thị trường xuất khẩu.
Tiến sĩ Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Vĩnh Long cho biết, thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TU ngày 23/1/2017 của Tỉnh ủy (Trà Vinh cũ), các mô hình sản xuất nông nghiệp đạt chuẩn hữu cơ, VietGAP, GlobalGAP đã tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về kỹ thuật canh tác và khâu tổ chức sản xuất. Vì thế, ngành nông nghiệp tỉnh tuyên truyền, vận động các xã, phường, nông dân trong tỉnh nhân rộng các mô hình liên kết sản xuất nông sản xanh, sạch, thân thiện với môi trường, góp phần bảo vệ sức khỏe, cải thiện sinh kế người dân.
