Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật vừa xuất bản lần thứ hai cuốn sách Tấm lòng với Đất nước - tuyển tập bài phát biểu, bài viết và trả lời phỏng vấn tiêu biểu của nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình. Trong dòng chảy sôi động của lịch sử hiện đại Việt Nam, bà là một trong những nhân vật đặc biệt để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng nhân dân cũng như bạn bè quốc tế.
Cuốn sách được Sbooks độc quyền phát hành không chỉ khắc họa con đường hoạt động cách mạng phong phú mà còn thể hiện tâm thế của một người lãnh đạo có tầm chiến lược, có chiều sâu nhân văn, luôn đau đáu với vận mệnh đất nước và con người Việt Nam.
Qua hơn 600 trang sách với ba phần chính, người đọc được dẫn dắt đi qua những chặng đường từ ngoại giao đến giáo dục, từ đấu tranh giành độc lập đến xây dựng quốc gia, trong một giọng văn chân thành, sâu sắc và đầy sức nặng lịch sử.
Một trong những điểm nổi bật của cuốn sách là hồi ức về cuộc đàm phán Paris - sự kiện đánh dấu bước ngoặt lớn của nền ngoại giao cách mạng Việt Nam. Bà Nguyễn Thị Bình giữ vai trò là Trưởng đoàn đàm phán của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền nam Việt Nam (1968) và Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền nam Việt Nam (từ năm 1969 đến năm 1973).
Bà là người phụ nữ duy nhất ngồi tại bàn đàm phán giữa các bên. Bà khẳng định: “Trong lịch sử ngoại giao thế giới, cuộc đàm phán Paris về Việt Nam từ tháng 5/1968 đến tháng 1/1973 là cuộc đàm phán dài nhất để chấm dứt một cuộc chiến tranh trong thế kỷ XX”.
Với hơn 200 phiên họp công khai, 45 cuộc họp riêng cấp cao, 500 cuộc họp báo và 1.000 cuộc phỏng vấn - những con số nêu ra không chỉ cho thấy sự khốc liệt của mặt trận ngoại giao, mà còn là bằng chứng sinh động về sự bền bỉ, bản lĩnh và trí tuệ của nền ngoại giao cách mạng.
Không thể hiện xuất sắc vai trò của một nhà ngoại giao, bà Nguyễn Thị Bình còn để lại dấu ấn đậm nét trong lĩnh vực giáo dục. Từ năm 1976 đến năm 1987, giai đoạn đầy khó khăn của đất nước sau chiến tranh, bà đảm nhận vị trí Bộ trưởng Bộ Giáo dục. Thời kỳ bà làm tư lệnh ngành, lần đầu tiên ngành giáo dục có ngày tôn vinh riêng, ngày 20/11 được chọn làm Ngày Nhà giáo Việt Nam; các danh hiệu như “Nhà giáo Nhân dân”, “Nhà giáo Ưu tú” được ghi nhận chính thức. Đây không chỉ là chính sách mang tính tri ân, mà còn phản ánh tầm nhìn chiến lược của một người lãnh đạo lấy con người làm trung tâm, coi giáo dục là nền tảng cho sự phát triển bền vững.
Nhưng điều làm nên sức hấp dẫn của cuốn sách không nằm ở việc kể lại những thành tích đã đạt được, mà chính là cách bà chia sẻ về những trăn trở, suy tư và cả những khoảnh khắc riêng tư được đặt vào bối cảnh vận động của đất nước.
Chẳng hạn, ở trang 14, bà nhớ lại thời điểm năm 1992 khi được đề cử vào vị trí Phó Chủ tịch nước, bản thân bà từng từ chối vì đã 65 tuổi và chuẩn bị nghỉ hưu. Nhưng rồi, với tấm lòng vì đất nước, bà tự hỏi: “Mình có làm gì cũng là vì đất nước, không phải vì mục đích nào khác”. Câu trả lời giản dị ấy lại là minh chứng sâu sắc nhất cho đạo đức công vụ, cho tinh thần trách nhiệm của người cán bộ cách mạng, suốt đời cống hiến không màng danh vị.
Những dòng hồi ức trong sách không mang sắc thái tự thuật hay tôn vinh cá nhân, mà đầy chất nhân văn và trách nhiệm xã hội. Trên trang 10, bà viết: “Cuộc sống của tôi gắn với cuộc sống của dân tộc… Tôi ví đất nước ta như con thuyền. Qua bao thác ghềnh, con thuyền Tổ quốc đã ra biển lớn, phía trước là chân trời mới”. Hình ảnh con thuyền ấy không chỉ là ẩn dụ cho hành trình cách mạng mà chính là ẩn dụ cho niềm tin vào tương lai, vào khả năng vươn ra thế giới của một dân tộc từng chịu nhiều mất mát nhưng luôn mạnh mẽ đứng dậy.
Qua cuốn sách, người đọc cũng thấy rõ phong cách chính trị của bà Nguyễn Thị Bình, một phong cách gần dân, giản dị, nhưng luôn sắc sảo về tư duy và kiên định về nguyên tắc. Trong nhiều trang viết, bà thể hiện thái độ nhất quán trước những vấn đề khó khăn của đất nước, từ cải cách tư pháp, xây dựng nhà nước pháp quyền, cho tới thúc đẩy vai trò của phụ nữ trong quản trị quốc gia. Tất cả được nêu ra không phải như khẩu hiệu, mà như những kinh nghiệm đúc kết từ đời sống thực tiễn, trong đó bao hàm cả sự đồng cảm và trách nhiệm của một công dân lớn với vận mệnh chung.
Sự đặc biệt của Tấm lòng với Đất nước còn nằm ở giá trị truyền cảm hứng. Bà Nguyễn Thị Bình không giấu những suy tư về thế hệ trẻ, về tương lai giáo dục, về vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Cuốn sách khép lại bằng hình ảnh một người đã ở tuổi ngoài 90 vẫn viết báo, dự hội thảo, vận động cho các quỹ vì trẻ em, vì giáo dục, vì hòa bình, vẫn theo dõi thời sự, vẫn góp ý chính sách như thể chưa từng nghỉ ngơi. Điều đó khiến người đọc không khỏi xúc động và kính trọng.
Trước khi tái bản cuốn sách Tấm lòng với Đất nước, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã giới thiệu đến bạn đọc cuốn sách Gia đình, bạn bè và đất nước của tác giả Nguyễn Thị Bình, với lượng phát hành lên tới 48 nghìn bản - một con số rất đáng ghi nhận đối với thể loại sách chính trị - hồi ký. Thành công ấy cho thấy sức lan tỏa mạnh mẽ của những giá trị mà bà Nguyễn Thị Bình truyền tải: không chỉ là ký ức của một người làm cách mạng, mà là một tư tưởng sống, một triết lý nhân văn sâu sắc, bền vững.
Tấm lòng với Đất nước không phải là cuốn hồi ký chính trị khô khan, càng không phải là tập hợp những phát ngôn xã giao. Đây là kết tinh của một cuộc đời sống cùng dân tộc, đau đáu với tương lai đất nước, và luôn vững niềm tin vào những điều tốt đẹp. Qua từng trang sách, người đọc sẽ tìm thấy một bài học về nhân cách, một mô hình lãnh đạo lý tưởng, và trên hết là một tấm lòng son sắt với non sông.
