Theo đó, Chỉ thị 20/CT-TTg của Thủ tướng ngày 12/7/2025 nêu rõ: Từ 1/7/2026, Hà Nội sẽ không cho phép xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực vành đai 1. Từ đầu năm 2028, mở rộng ra vành đai 2 và từ năm 2030, hạn chế cả xe máy và ô-tô chạy xăng dầu trong vành đai 3. Để thực thi Chỉ thị này, các đơn vị có liên quan tại Hà Nội đang khảo sát, triển khai một số vị trí trọng điểm dự kiến làm bãi xe kết hợp trạm sạc xe điện.
Thực tế cho thấy, để Việt Nam có thể thực hiện được cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 (Net Zero), chủ trương hạn chế các phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch là việc làm cấp thiết và không thể không thực hiện. Bởi một trong những nguồn phát thải lớn gây ô nhiễm không khí chính là phương tiện giao thông.
Tuy nhiên, đây là một chủ trương có tác động rất sâu rộng đến người dân Thủ đô, không chỉ đối với những người sống và làm việc trong khu vực vành đai 1 mà có thể nói ảnh hưởng trực tiếp tới hàng triệu người dân ở nhiều khu vực khác nhau. Giao thông của Việt Nam có đặc thù như: xe máy là phương tiện thiết yếu gắn liền với đời sống kinh tế - xã hội từ rất nhiều năm nay. Hàng triệu người dân sinh sống ở bên ngoài vành đai 1 nếu muốn vào trung tâm để làm việc, khám, chữa bệnh, học tập… sẽ buộc phải thay đổi phương tiện hoặc tìm đến hệ thống giao thông công cộng, trong khi hệ thống xe buýt hiện nay chưa thể đáp ứng được nhu cầu thực tế. Đó là chúng ta chưa đề cập đến những người thu nhập thấp, lao động phổ thông, người buôn bán nhỏ, người vận chuyển hàng hóa… sẽ gặp nhiều khó khăn nếu không có hỗ trợ chuyển đổi kịp thời.
Vì vậy, các chính sách, chủ trương liên quan trực tiếp dân sinh trước khi đưa ra cần có đánh giá kỹ lưỡng về tác động xã hội và triển khai đồng thời các giải pháp cụ thể. Để chủ trương đúng đắn sớm đi vào thực tế, nhận được sự ủng hộ của người dân, rất cần những lộ trình hợp lý và chính sách phải đáp ứng, giải quyết được những nét đặc thù nói trên. Thí dụ như, các cơ quan chức năng cần nghiên cứu và công bố lộ trình không cho đăng ký xe máy chạy xăng mới từ một thời điểm nhất định, đồng thời phát triển, mở rộng cơ sở hạ tầng kết nối giao thông công cộng cũng như cơ sở hạ tầng cho sạc điện, truyền thông để người dân nhìn thấy được những lợi ích của việc chuyển đổi phương tiện cá nhân trong bức tranh chung của quốc gia khi thực thi cam kết Net Zero...
Nhiều ý kiến cho rằng, các cơ quan chức năng cần đưa ra những lộ trình ít nhất từ ba năm trở lên để có các chính sách khuyến khích người dân tự nguyện chuyển sang xe điện. Bên cạnh đó, muốn vành đai 1 thật sự xanh, không chỉ cấm xe xăng mà cần chú trọng hạn chế các công trình xây dựng không bảo đảm về phát thải bụi, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Thêm nữa, lưu ý đến đặc thù không có biên giới của không khí, nhiều ý kiến cho rằng, việc đẩy lùi không khí ô nhiễm ra khỏi vành đai 1 sẽ không thể có kết quả tối ưu nếu không thực hiện đồng bộ các giải pháp ngăn chặn các nguồn gây ô nhiễm ở các khu vực bên ngoài.
Một chính sách đúng đắn sẽ chỉ phát huy và đi vào thực tế, được nhân dân ủng hộ khi được triển khai với lộ trình hợp lý, các giải pháp cụ thể, đầy đủ, căn cơ. Bảo vệ môi trường, hướng tới Net Zero là trách nhiệm toàn dân trong việc cùng nhau thay đổi lối sống, thói quen để có một môi trường xanh trong tương lai dành cho con em mình.
Muốn có kết quả tốt đẹp cho ngày mai, nhất định phải cùng nhau vượt qua những khó khăn, thử thách của hôm nay!
