Phiêu lưu trên dòng trôi ký ức

“Chân dung thời gian” là cuộc triển lãm cá nhân lần đầu tiên của họa sĩ Phạm Duy Quỳnh (sinh năm 1985, quê Thái Thụy, Thái Bình) với 36 tác phẩm sơn dầu và sơn mài, toàn vẽ chân dung khổ lớn. Đây là sự khẳng định vững chắc phong cách cá nhân của họa sĩ khi bước tròn vào tuổi tứ thập.

“Bé Tuyết” (sơn dầu 2024), 100x100cm.
“Bé Tuyết” (sơn dầu 2024), 100x100cm.

1. Triển lãm hai tác giả Phạm Duy Quỳnh và Mai Đại Lưu mang tên “Nhịp Sống” từng diễn ra tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam từ năm 2016. Sau 9 năm bươn trải qua nhiều cuộc trưng bày nhóm cùng những Festival trong và ngoài nước khác nhau, Phạm Duy Quỳnh trở lại bằng triển lãm cá nhân với 24 bức tranh sơn dầu khổ lớn (từ 100 x 100 cm đến 115 x 165 cm) và 12 tác phẩm sơn mài cũng khổ rất lớn (từ 100 x 100 đến 100 x 150 cm). Tất cả các tác phẩm đều vẽ chân dung cá nhân hoặc chân dung nhóm chuyển dịch từ ngôn ngữ Cực thực sang Siêu thực - Biểu hiện, với phong thái sử dụng chất liệu căn bản của hội họa là sơn dầu, hay chất liệu dân tộc sơn mài, đều thuần thục.

173.jpg
“Bà nội tôi - 101 tuổi” (sơn dầu 2024), 100x160cm.

Họa sĩ cho biết, bắt nguồn loạt chân dung hiện thực khổ lớn “Bà Nội tôi” là một niềm hứng khởi ngưỡng mộ với người thân, được vẽ liên tục từ năm cụ 97 tuổi (2020) đến khi cụ 101 tuổi rồi quy tiên năm ngoái 2024. Xem qua loạt tranh này, ngoài sự biểu cảm đầy yêu thương kính trọng không lời giữa các thế hệ mà còn sinh ra cảm giác khi thấy bầy trẻ nhỏ vui chơi dưới một gốc cây đa già che nắng, che mưa…

Từ tình cảm chia sẻ và hướng tới cộng đồng, bảo vệ người già và trẻ nhỏ…, tác giả dịch chuyển tinh thần chính những bức tranh đã được vẽ từ 9 năm trước - hầu hết là những chân dung cá nhân của chính tác giả, xen lẫn với hình ảnh những thiếu niên đang chờ mong. Loạt tranh này như những câu hỏi tự vấn chính mình, nhân vật trong tranh đều nhìn thẳng, để chia sẻ rằng, chúng ta phải làm sao để trưởng thành ở từng độ tuổi, thành trụ cột vững chãi cho người thân và cộng đồng xã hội.

2. Chính từ tinh thần này, họa sĩ phấn khích tiến lên loạt tranh thứ hai là sử dụng những “hình ảnh chân dung lịch sử”. Nhân vật chính trong những tác phẩm chân dung đánh số này là các bậc vua chúa, hoàng hậu triều Nguyễn, được phóng đại hình ảnh ở giữa tranh. Chung quanh là nhiều những hình ảnh của dân thường khác, hầu hết là trẻ nhỏ. Tiếp theo đó là những hình ảnh trong tranh, tượng cổ truyền ở các đình, đền, chùa nơi nơi cũng đan vào và lặp đi lặp lại ở nhiều tranh. Tiếng nói chủ đạo của loạt tác phẩm này là những câu hỏi tự vấn trong đời sống cộng đồng hiện tại, vừa mang tính cá nhân, vừa mang tính xã hội… về số phận con người.

172.jpg
“Chân dung số 17” (sơn mài 2025), 120x120cm.

Loạt chân dung với phong cách Biểu hiện - Siêu thực này hàm chứa nhiều tâm sự giữa hiện tại với việc lồng những hình ảnh từ quá khứ. Sự lồng ghép hình ảnh hội họa này có thể coi là một “pho tiểu thuyết trăm năm” bằng phương tiện tạo hình, sự “sắp đặt” khá dày công của tác giả. Nhất là với những “biểu tượng ngữ” trong mỹ thuật cổ hay nghệ thuật cổ truyền, được họa sĩ tận tâm khai thác như một “kho di sản” đậm đà mầu sắc dân tộc.

Triển lãm được khai mạc vào 18 giờ ngày thứ Tư 11/6 và sẽ kết thúc sau chiều thứ Hai 16/6. Tuy sẽ trưng bày trong khoảng thời gian không dài, chỉ gần một tuần nhưng sự trở lại thể loại chân dung (một thể loại nguyên thủy trong hội họa) với phong cách cá nhân “tường thành” như nhiều bạn bè và khán giả thân thiết của tác giả đồng khẳng định, thì các tác phẩm lần này hẳn sẽ in dấu và xứng đáng để chiêm ngưỡng.

back to top