Rào cản khó vượt

Mỹ và Israel đang thúc đẩy một thỏa thuận trao đổi con tin với phong trào Hamas ở Palestine, từ đó có thể thiết lập một lệnh ngừng bắn mới ở Dải Gaza.
0:00 / 0:00
0:00
Biếm họa: DERKAOUI ABDELLAH
Biếm họa: DERKAOUI ABDELLAH

Tuy nhiên, động thái của Washington và Tel Aviv sẽ không giúp chấm dứt xung đột do Mỹ vẫn viện trợ vũ khí cho Israel và Nhà nước Do thái không ngừng gây sức ép lên Hamas trên nhiều phương diện.

AP đưa tin, Giám đốc Cơ quan tình báo (Mossad) của Israel, ông David Barnea và Bộ trưởng Các vấn đề chiến lược Ron Dermer đang có chuyến công du đến Thủ đô Washington D.C. Hai quan chức này của Israel đã gặp Đặc phái viên của Mỹ về vấn đề Trung Đông, ông Steve Witkoff, nhằm tiếp tục thúc đẩy đàm phán về thỏa thuận trao đổi con tin với phong trào Hamas.

Hoạt động ngoại giao này diễn ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán về ngừng bắn ở Dải Gaza đã được nối lại vào ngày 26/5 tại Thủ đô Cairo của Ai Cập. Tại vòng đàm phán lần này, các nhà trung gian gồm nước chủ nhà cùng với Mỹ và Qatar đã trình bày phiên bản sửa đổi đề xuất trước đó về ngừng bắn và phóng thích con tin. Tuy nhiên, hiện cả Israel và Hamas đều chưa đồng ý với các nội dung sửa đổi.

Đề xuất sửa đổi mới nhất quy định hai bên sẽ thả 10 con tin theo hai đợt vào đầu và cuối của lệnh ngừng bắn kéo dài 70 ngày. Ngoài ra, đề xuất sửa đổi cũng quy định trong thời gian ngừng bắn, Hamas sẽ phải trao trả một nửa số hài cốt con tin đã chết. Trong khi đó, một lượng lớn hàng viện trợ nhân đạo sẽ được phép vào Gaza để cứu đói cho hàng trăm nghìn người ở đây. Cũng theo các nguồn tin trên, đề xuất sửa đổi còn quy định các bên sẽ tiến hành đàm phán về ngừng bắn lâu dài, thay vì vĩnh viễn, trong thời gian đình chiến tạm thời. Bên cạnh đó, tại cuộc đàm phán lần này, các bên cũng thảo luận về việc giới chức cấp cao Hamas và phong trào Jihad sẽ rời khỏi Gaza, sang lưu vong tại Thổ Nhĩ Kỳ hoặc Algeria (đối với Hamas) và Iran (đối với Jihad).

Giới quan sát cho rằng, việc Hamas sẽ thả các con tin Israel theo từng đợt cho thấy lực lượng này cần sự chắc chắn trong bối cảnh năng lực quân sự suy yếu và Israel vẫn đang đẩy mạnh các chiến dịch quân sự vào Dải Gaza. Theo báo giới Israel, Hamas hiện nắm giữ 58 con tin Israel, trong đó chỉ còn khoảng 20 người còn sống. Israel nhiều lần tuyên bố sẽ chỉ kết thúc cuộc chiến tại Gaza cho đến khi tiêu diệt toàn bộ năng lực quân sự của Hamas, đẩy lực lượng này khỏi Gaza và giải cứu được tất cả các con tin.

CNN cho hay, cả Israel và Hamas đều chưa đồng ý với các nội dung sửa đổi của đề xuất ngừng bắn mới. Các quan chức phái đoàn đàm phán Israel cho rằng việc đồng ý với đề xuất không khác nào "đầu hàng Hamas". Đặc phái viên Mỹ tại Trung Đông Steve Witkoff cũng xác nhận Hamas chưa chấp thuận đề xuất mới nhưng Mỹ sẽ tiếp tục nỗ lực thuyết phục các bên.

Ông Witkoff đang tiến hành đàm phán với Hamas thông qua nhà hoạt động chính trị người Mỹ gốc Palestine, Bishara Bahbah, người đã đến Thủ đô Doha của Qatar từ tuần trước. Ông Bahbah là người đã thiết lập các kênh liên lạc gián tiếp giúp giải cứu thành công Edan Alexander, con tin mang song tịch Mỹ - Israel, hồi đầu tháng này.

Vòng đàm phán mới nhất tại Cairo diễn ra trong bối cảnh cộng đồng quốc tế kịch liệt lên án các hành động của Israel ở Gaza, trong đó có lệnh phong tỏa khiến hàng triệu người Palestine rơi vào cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ. Israel có kế hoạch kiểm soát 75% lãnh thổ Gaza trong vòng hai tháng và di dời người dân ở vùng đất này đến ba khu vực bên trong.

Kể từ khi nổ ra xung đột Hamas - Israel ngày 7/10/2023, đã có gần 54.000 người Palestine thiệt mạng, trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ em. Phần lớn trong tổng số 2,3 triệu người ở Gaza phải di dời, trong khi nhiều công trình bị phá hủy, bao gồm cả bệnh viện, trường học và các công trình thiết yếu khác.

Mặc dù thúc đẩy thỏa thuận trao trả con tin giữa hai bên, song Mỹ vẫn tiếp tục hậu thuẫn quân sự cho Israel. Bộ Quốc phòng Israel ngày 27/5 cho hay, Washington đã cung cấp cho nước này hơn 90.000 tấn vũ khí và thiết bị quân sự các loại. Số vũ khí này được vận chuyển thông qua khoảng 140 chuyến tàu biển và 800 chuyến bay, gồm đạn dược, xe bọc thép, thiết bị bảo vệ cá nhân và thiết bị y tế. Trong khi đó, Israel vẫn tiếp tục ném bom không ngừng vào Gaza. Tel Aviv cũng tuyên bố ý định đặt toàn bộ dải đất này của Palestine nằm dưới quyền kiểm soát quân sự của mình.

Israel đang chịu áp lực ngày càng tăng, bao gồm cả từ các đồng minh truyền thống như Liên minh châu Âu (EU), để dừng cuộc tấn công mở rộng của mình và cho phép viện trợ vào Gaza. Theo giới phân tích, nếu Israel không cho thấy thiện chí trong đàm phán cũng như Mỹ vẫn giữ quan điểm ủng hộ đồng minh, một lệnh ngừng bắn tạm thời chưa chắc đã đạt được chứ chưa nói đến một thỏa thuận chấm dứt xung đột vĩnh viễn. Đó chính là rào cản lớn đối với tiến trình hòa bình Palestine - Israel.