Người trẻ năm 2025 quay cuồng trong deadline (thời hạn chót), đầu tư, kiếm tiền, học thêm kỹ năng, hay thậm chí... chốt hôn nhân cho xong. Tuổi trẻ từng là khoảng thời gian của mơ mộng, của hoài bão lớn lao. Nhưng bây giờ, nhiều người trẻ không còn thời gian để nghĩ. Họ bước đi trong một guồng quay mà chính họ cũng không hiểu mình đang bị cuốn vào vì điều gì và vì ai.
Thế hệ trước có thể trách người trẻ sống hời hợt, thiếu chiều sâu... Nhưng có một sự thật là: Họ chưa từng phải sống trong một xã hội nơi mọi thứ đều tăng tốc, mọi thành công được đo đếm theo… thời gian sớm nhất. Đó là hệ quả của một xã hội vẫn mang nặng dấu ấn thành tích. Từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, trẻ nhỏ đã được “lập trình” để đứng đầu, để có điểm cao. Gánh nặng đó tiếp tục đè nặng khi họ bước vào đời, bước lên những “chiếc ghế lớn hơn”.
Nếu chưa kịp bị thành tích làm mỏi mệt, thì họ sẽ bị xô đẩy bởi một lực khác: Mạng xã hội. Ở đó, người ta đua nhau kể về hành trình thành công sớm, sự giàu có thần tốc, những cú “bẻ lái đổi đời”... Việt Nam chưa có nghiên cứu cụ thể nhưng chỉ cần nhìn sang các nước đi trước sẽ thấy những “con số biết nói”. Nghiên cứu năm 2021 của Barna Group (Mỹ) cho thấy, cứ năm người Gen Z (những người sinh năm 1997 - 2012) thì có hai người chịu áp lực từ kỳ vọng xã hội. Lý do phổ biến nhất là áp lực thành công (56%) và cần phải hoàn hảo (42%). Không ai muốn là kẻ chậm chân trong một thế giới luôn lấp lánh ảo ảnh thành công.
Cũng phải thôi, cuộc sống đang thay đổi quá nhanh. Người già dần tụt lại, người trẻ buộc phải chạy. Một công việc ổn định cho đến khi về hưu… là ước mơ xa vời. Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, trong ba năm giá nhà ở Hà Nội đã tăng 36%. Cùng thời gian này, tốc độ tăng lương của người lao động ở các ngành có thu nhập tốt như tài chính, ngân hàng, bảo hiểm chỉ là 11%. Nghĩa là tốc độ tăng giá nhà đang nhanh hơn ba lần so với tốc độ tăng lương. Nhà đã “xa” thì xe, việc làm hay mức sống đủ đầy… càng “xa xôi”. Một thế hệ sống trong tâm thế “chiến đấu” thường trực.
Cuối cùng, họ không sai, cả những người lớn hơn, từng trải hơn, cũng không chắc mình đúng. Nhiều người đang đứng giữa hai lựa chọn: Sống thật ý nghĩa hay sống để kịp thành công? Khi xã hội thay đổi quá “nóng”, có lẽ điều đáng tiếc nhất không phải là thiếu tiền, thiếu thành tích, mà là thiếu thời gian để lớn lên một cách điềm tĩnh và đủ sâu!