Trong thời gian ngắn, Sở Giao dịch chứng khoán TP Hồ Chí Minh (HoSE) và Hà Nội (HNX) đã liên tiếp ra quyết định hủy niêm yết bắt buộc đối với nhiều cổ phiếu không đáp ứng yêu cầu theo quy định hiện hành.
Rời sàn chiếm áp đảo
Hơn 126 triệu cổ phiếu PSH của Công ty CP Thương mại đầu tư dầu khí Nam Sông Hậu sẽ chính thức rời sàn HoSE do vi phạm nghĩa vụ công bố thông tin và chậm nộp báo cáo tài chính (BCTC).
HoSE cũng đã quyết định hủy niêm yết cổ phiếu KPF của Công ty CP Đầu tư tài sản Koji với gần 61 triệu đơn vị bị loại khỏi sàn. Công ty này chưa nộp BCTC soát xét bán niên và báo cáo kiểm toán năm 2024, đồng thời đang trong diện cảnh báo do ý kiến ngoại trừ của kiểm toán với báo cáo năm 2023.
Trường hợp tương tự cũng xảy ra với cổ phiếu SPI của Công ty CP Spiral Galaxy khi HNX hủy niêm yết hơn 16,8 triệu cổ phiếu từ ngày 10/7. Nguyên nhân là công ty vi phạm nghĩa vụ công bố thông tin và đã bị đình chỉ giao dịch ở mức giá 1.800 đồng/cổ phiếu. Công ty này cũng đang bị kiểm soát do lỗ lũy kế gần 51 tỷ đồng trong hai năm 2022 và 2023.
HNX cũng sẽ hủy niêm yết 18,87 triệu cổ phiếu PCG của Công ty CP Đầu tư phát triển Gas Đô thị vào ngày 27/6. Tổ chức kiểm toán đã từ chối đưa ra ý kiến với BCTC năm 2024 của PCG. Nguyên nhân là không thu thập được bằng chứng đáng tin cậy cho các khoản mục quan trọng như tiền gửi, công nợ, tài sản cố định và hàng tồn kho.
PCG còn phát sinh giao dịch hàng tỷ đồng với cổ đông lớn nhưng không chứng minh được tính pháp lý, có nhiều khoản cho vay không tài sản bảo đảm, đã quá hạn và không đánh giá được khả năng thu hồi...
Trước đó, nhiều doanh nghiệp đã bị cảnh báo đối mặt nguy cơ hủy niêm yết bắt buộc do vi phạm các điều kiện tài chính và nghĩa vụ công bố thông tin, đặc biệt là tình trạng thua lỗ kéo dài và BCTC không đầy đủ.
Chẳng hạn, Công ty CP Đầu tư Thương mại SMC (SMC) tiếp tục bị kiểm soát do thua lỗ; Công ty CP Viglacera Đông Triều (DTC) lỗ ba năm liên tiếp với tổng lỗ lũy kế gần 88 tỷ đồng. Công ty CP Bất động sản Điện lực Miền Trung (LEC) bị đình chỉ giao dịch và đang lỗ, còn Công ty CP Xuất nhập khẩu An Giang (AGM) có lỗ lũy kế vượt vốn điều lệ và vốn chủ sở hữu. Tổng công ty CP Xây dựng điện Việt Nam (VNE) cũng bị cảnh báo do chậm nộp BCTC và lỗ ròng gần 230 tỷ đồng trong năm 2024.
Ở chiều niêm yết, tính đến tháng 5/2025, HoSE ghi nhận một số thay đổi về niêm yết, song đều là các doanh nghiệp chuyển sàn. Chẳng hạn, Công ty CP Đầu tư bất động sản Taseco (TLA), Ngân hàng TMCP Việt Á (VAB) và Công ty CP Đầu tư và xây lắp Trường Sơn (TSA) đều chuyển từ UPCoM sang. Trong khi đó, UPCoM mới là nơi xuất hiện các “tân binh” hiếm hoi, với ba mã cổ phiếu mới gồm DKG của Công ty CP Vôi công nghiệp DLH, DSH của Công ty CP Đầu tư hạ tầng Đông Sơn và BHH của Công ty CP Thương mại Bia Hà Nội - Hưng Yên 89 (Habeco Trading 89).
Thị trường cần nhiều “làn gió mới”
Trước làn sóng rời sàn đang diễn ra trên diện rộng, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) nhấn mạnh rằng, chỉ những doanh nghiệp hoạt động minh bạch, kinh doanh hiệu quả và tuân thủ đầy đủ các quy định mới có thể duy trì sự hiện diện trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Những cổ phiếu bị hủy niêm yết nhưng vẫn đáp ứng điều kiện công ty đại chúng sẽ được chuyển sang UPCoM để tiếp tục giao dịch.
Tuy nhiên, việc chuyển sàn thường đồng nghĩa với thanh khoản suy giảm, biên độ dao động giá rộng hơn và mức độ rủi ro cao hơn do tiêu chuẩn quản trị trên UPCoM thấp hơn hai sàn chính; đồng thời, cổ phiếu giao dịch trên UPCoM cũng không đủ điều kiện để thực hiện giao dịch ký quỹ.
Ông Đặng Trần Phục, nhà sáng lập AzFin Việt Nam và DTP Invest, nhìn nhận hiện tượng nhiều cổ phiếu buộc phải rời sàn cho thấy thị trường đang bước vào một giai đoạn thanh lọc quyết liệt. Quá trình này là cần thiết để nâng cao chất lượng thị trường, nhưng cũng tạo ra những hệ lụy không nhỏ, nhất là với nhà đầu tư cá nhân. Khi thị trường xuất hiện các đợt tăng giảm bất thường, khả năng thua lỗ cao sẽ khiến nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ mất niềm tin và rút khỏi thị trường.
Cũng theo ông Phục, một điểm yếu cố hữu của thị trường chứng khoán Việt Nam là sự mất cân đối kéo dài trong cấu trúc hàng hóa. Theo thống kê của Vietstock đầu năm 2025, nhóm ngành tài chính chiếm tới hơn 35% tổng giá trị vốn hóa của VN Index.
Trong khi đó, các doanh nghiệp đến từ ngành sản xuất, công nghệ hay tiêu dùng là những lĩnh vực vốn có tiềm năng tạo giá trị dài hạn lại xuất hiện rất ít. Điều này không chỉ khiến chỉ số thị trường bị chi phối quá mức bởi diễn biến của nhóm tài chính, mà còn làm giảm tính đa dạng và chiều sâu của rổ cổ phiếu niêm yết.
Một vấn đề nữa cần đặt ra là chất lượng quản trị doanh nghiệp niêm yết vẫn còn khoảng cách đáng kể so với chuẩn mực khu vực. Theo báo cáo của Viện Thành viên Hội đồng quản trị Việt Nam (VIOD), doanh nghiệp niêm yết trong nước hiện vẫn xếp sau hầu hết các nước ASEAN như Singapore, Thailand, Malaysia, Philippines và Indonesia về thực hành quản trị công ty. Sự yếu kém về quản trị không chỉ ảnh hưởng tới hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp mà còn tác động tiêu cực đến lòng tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Từ góc nhìn của giới đầu tư, thị trường chứng khoán Việt Nam hiện vẫn thiếu vắng những cổ phiếu có khả năng dẫn dắt xu thế và tạo cảm hứng đầu tư dài hạn. Sự thiếu vắng này khiến cơ hội phân bổ vốn vào các lĩnh vực tiềm năng trở nên hạn chế, làm giảm sức hấp dẫn tổng thể của thị trường trong mắt cả nhà đầu tư tổ chức lẫn cá nhân.
Theo các chuyên gia, việc khắc phục tình trạng này sẽ cần thêm thời gian, do phụ thuộc lớn vào quá trình phục hồi tổng cầu trong nền kinh tế. Nếu sản xuất và tiêu dùng cải thiện trở lại, các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất cơ bản, hàng tiêu dùng hay công nghiệp phụ trợ mới có thể mở rộng quy mô, từ đó tạo thêm nhu cầu tiếp cận vốn và động lực lên sàn. Khi đó, bức tranh doanh nghiệp niêm yết sẽ trở nên đa dạng và phản ánh sát hơn nền kinh tế thực. Một khoảng lặng luôn hàm chứa biến động phía sau. Thị trường đang chờ đón làn gió mới, hay chỉ đang lắng lại trước cơn sóng lớn hơn!
