Bloomberg dẫn lời Thư ký báo chí Nhà trắng Karoline Leavitt cho hay, các thỏa thuận sẽ chỉ được ký kết nếu mang lại lợi ích rõ rệt cho người lao động Mỹ và góp phần giải quyết tình trạng thâm hụt thương mại kinh niên mà Mỹ đang phải đối mặt. Tổng thống Trump đã chỉ đạo đội ngũ của mình xây dựng các thỏa thuận phù hợp cho từng quốc gia muốn đàm phán, thể hiện phong cách ngoại giao trực tiếp và đậm tính thực dụng của ông.
Hôm 2/4, Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh áp thuế đối ứng với các đối tác thương mại của Mỹ, bao gồm thuế 34% với Trung Quốc, 20% với Liên minh châu Âu (EU) và 24% với hàng nhập khẩu từ Nhật Bản. Tổng thống Trump cũng ký sắc lệnh áp thuế 25% lên ô-tô, xe tải nhẹ và phụ tùng ô-tô sản xuất ở nước ngoài, cho rằng biện pháp này cần thiết để bảo vệ “an ninh quốc gia”.
Trong số hàng chục quốc gia đang tìm kiếm cơ hội đàm phán, 2 đồng minh thân cận của Mỹ là Hàn Quốc và Nhật Bản được Tổng thống Trump ưu tiên hàng đầu. Trong cuộc trả lời phỏng vấn trên Fox News, Giám đốc Hội đồng Kinh tế quốc gia Kevin Hassett cho biết, các cuộc thương lượng với Tokyo và Seoul đang được đẩy mạnh, bởi đây là hai đối tác thương mại quan trọng bậc nhất với Mỹ.
Hiện, Hàn Quốc phải đối mặt mức thuế 25%, trong khi Nhật Bản là 24%. Theo ông Hassett nhận định, các cuộc trao đổi với hai quốc gia này đang diễn ra tích cực, mang lại hy vọng lớn cho người lao động và nông dân Mỹ. Tuy không cung cấp thông tin chi tiết, nhưng ông Hassett tiết lộ “có rất nhiều nhượng bộ đã được đưa lên bàn đàm phán”. Quan chức này khẳng định, Tổng thống Trump sẽ là người cuối cùng quyết định liệu một thỏa thuận có đủ tốt để thay đổi lập trường thuế quan hay không.
Không chỉ Nhà trắng, Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ cũng đang đón “làn sóng tiếp xúc” từ gần 50 quốc gia. Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer cho biết, chính quyền của Tổng thống Trump sẵn sàng lắng nghe các “đề xuất thay thế” từ các đối tác, miễn là chúng có thể đạt được mục tiêu cốt lõi, đó là thúc đẩy thương mại tương hỗ và giảm thâm hụt thương mại của Mỹ.
Ông Greer nhấn mạnh rằng, chính sách thuế quan mới nhắm trực diện vào các rào cản thương mại, bao gồm trợ cấp xuất khẩu, thực hành thương mại không công bằng và các hình thức đối xử thiếu tương hỗ. Ông khẳng định: “Nếu họ có một kế hoạch thay thế có thể phục vụ những mục tiêu này, chúng tôi sẵn sàng đàm phán”.
Trước mức thuế mới của Mỹ, EU có kế hoạch áp thuế lên tới 25% đối với hàng hóa của Mỹ để trả đũa các khoản thuế đối với kim loại, nhưng sẽ không áp dụng với rượu bourbon để bảo vệ rượu vang và rượu mạnh của châu Âu khỏi các biện pháp trả đũa. Các mức thuế được đề xuất trên nhằm thể hiện sức mạnh của EU trong khi khối này tìm cách đàm phán về cuộc tấn công thuế quan rộng hơn của Washington. Danh sách đề xuất gồm đậu nành, gia cầm, gạo, ngô ngọt, trái cây và các loại hạt, gỗ, xe máy, nhựa, hàng dệt may, tranh vẽ, thiết bị điện, đồ trang điểm và các sản phẩm làm đẹp khác.
EU đã loại rượu bourbon và cả rượu whisky do Mỹ sản xuất khỏi danh sách, sau khi nhượng bộ trước yêu cầu từ các nước xuất khẩu rượu vang lớn là Pháp và Italy. Các nước này lo ngại vì ông Trump đã dọa đánh thuế 200% vào đồ uống có cồn của châu Âu để trả đũa. Các quốc gia thành viên EU đã tiến hành cuộc bỏ phiếu vào ngày 9/4. Nếu được thông qua, phần lớn các khoản thuế đề xuất trên sẽ có hiệu lực vào giữa tháng 5 tới.
Trong khi nhiều quốc gia tìm cách thương lượng để tránh lao vào vòng xoáy thuế quan, cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc lại tiếp tục leo thang. Thư ký báo chí Nhà trắng Karoline Leavitt xác nhận rằng, mức thuế tổng cộng 104% sẽ chính thức áp dụng đối với hàng hóa Trung Quốc từ ngày 9/4. Bà cho rằng, việc Trung Quốc áp thuế trả đũa 34% đối với hàng hóa Mỹ là “sai lầm”.
Trước đó, Tổng thống Trump tuyên bố, sẽ áp thêm mức thuế 50% nếu Trung Quốc không rút lại thuế trả đũa và điều này góp phần nâng tổng mức thuế của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc lên đến 104%, gồm 34% thuế đối ứng, 20% thuế cơ sở đã áp dụng và mức phạt bổ sung 50%.
Rõ ràng, cuộc chiến thuế quan đang ở lằn ranh mong manh của bùng nổ hoặc hạ nhiệt. Điều này phụ thuộc phần lớn vào ý chí cũng như thiện chí của tất cả các bên.
